داخلی
»مطالب کتابداری
»کتابخانه های عمومی
دوره آموزشی «روش‌های عملی ترویج کتابخوانی برای نوجوانان» برگزار می‌شود
به گزارش لیزنا بر اساس اعلام پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، دوره آموزشی «روش‌های عملی ترویج کتابخوانی برای نوجوانان» به همت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، از دوم مرداد ماه سال جاری طی ۶ هفته متوالی در روزهای سه‌شنبه در سالن شورای ساختمان امام رضا(ع) دانشکده مدیریت برگزار می‌شود.
این دوره آموزشی با هدف آشنایی با ویژگی‌ها و توانمندی‌های کتابداران، معلّمان و مروّجان کتابخوانی، ضرورت آموزش کتابداران و مروجان کتابخوانی، آشنایی با شیوه طراحی فعالیت‌های ترویجی خلاقانه و روزآمد و آموزش انتخاب کتاب مناسب از بستر آشنایی با ناشر، نویسنده، مترجم، آشنایی با ژانرها و سبک‌ها و غیره، برای ۲۸ نفر، شامل ۲۰ نفر از کتابداران اداره کل استان تهران و هشت نفر از دانشجویان دانشکده دانشگاه تهران برگزار خواهد شد.
همچنین آشنایی با ویژگی‌های شناختی، رفتاری، عاطفی گروه‌های سنی، آموزش روش‌های مؤثر مشاوره خواندن، آشنایی با روش‌های مختلف ترویج کتابخوانی برای نوجوانان در ایران و خارج از کشور همراه با اجرای عملی آموزش‌ها، ارائه و عرضه بسته‌های محتوایی تولید شده مرتبط با هر جلسه (بسته‌های کتاب-فعالیت، کاربرگ‌های کتاب، راهنمای اجرایی و غیره) از دیگر اهداف برگزاری این دوره آموزشی است.
مسیر خواندن و توسعه مطالعه
نسترن پورصالحی، مجری طرح این دوره آموزشی در این باره می‌گوید: «ترویج کتابخوانی و کمک به شکل گیری مسیر خواندن و توسعه مطالعه، یکی از خدمات ضروری کتابخانه‌های عمومی و آموزشگاهی است. در واقع خدمات مرجع این کتابخانه‌ها می‌تواند در حیطه مشاوره به خوانندگان باشد. هدایت مراجعه کنندگان به دستیابی به منابع برگزیده و مورد نیاز و کمک به آنها برای قرار گرفتن در مسیر خواندن لذت بخش و مفید را نباید بدون برنامه ریزی پیش برد و یا کلا رها کرد. گروه‌های سنی مخاطب کتابخانه‌های عمومی در مقاطع سنی کودکی، نوجوانی و بزرگسالی نیازمند اطلاعات گوناگونی هستند که کتابدار علاقمند و آگاه می‌تواند کتاب مناسب را به دست خواننده مناسبش برساند و یاری‌گر مراجعه کنندگان در امر انتخاب کتاب و سایر منابع اطلاعاتی شود.»
وی ادامه می‌دهد: «متأسفانه آموزش‌های مدونی برای ترویج کتابخوانی در هیچ یک از مقاطع دانشگاهی به کتابداران ارائه نمی‌شود. از میان گروه‌های مختلف، دوره نوجوانی با نیازهای خاص و منابع محدود از سایر گروه‌های سنی متمایز می‌شود و ارائه خدمات کتابخانه‌ای برای نوجوانان در بسیاری از کتابخانه‌های عمومی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق‌تری است. معمولا نگاه غالب در جامعه به نوجوانان این گونه است که یا آنها را کودک می‌پنداریم که سخت از آن گریزان هستند و یا آنها را به خواندنی و دیدنی های دنیای بزرگسالی فرا می خوانیم. در این دوره آموزشی تلاش می‌شود شرکت کنندگان شیوه‌های مختلف ترویج کتابخوانی برای نوجوانان را مشاهده کرده و در آن مشارکت کنند. تا در نهایت بتوانند خود با رویکرد خلاقانه‌تری به معرفی و ترویج کتابخوانی در کتابخانه‌های خود بپردازند و کتابخانه‌های عمومی را به مخاطبان خود نزدیک تر سازند.»
انتخاب کتاب مناسب
حاضران در این دوره آموزشی، با شرکت در ۶ کارگاه پیش‌بینی شده در ۶ هفته متوالی، با سرفصل‌ها و مباحث مرتبط با روش‌های عملی ترویج کتابخوانی برای نوجوانان آشنا می‌شوند که بر این اساس اولین کارگاه از این دوره آموزشی، با عنوان «انتخاب کتاب مناسب» سه‌شنبه دوم مرداد ماه برگزار شد که طی آن مطالبی با سرفصل‌های «بررسی ویژگی‌های آثار مناسب برای کودکان و نوجوانان»، «تطبیق عملی معیارهای کتاب مناسب با نمونه‌های واقعی (انتخاب کتاب از میز کتاب)»، «آشنایی با معیارهای عملی شناسایی داستان‌های مناسب نوجوانان»، «نکاتی پیرامون تعیین گروه سنی»، «آشنایی با جوایز حوزه کتاب» و «آشنایی با سازمان‌های ملی و بین‌المللی نقد و بررسی کتاب برای کودکان و نوجوانان» به کتابداران و دانشجویان حاضر، ارائه شد.
ظریفه قاسم پور، کتابدار کتابخانه خاتم‌الانبیاء شهرستان بهارستان استان تهران و یکی از شرکت کنندگان در این کارگاه آموزشی، می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین بخش‌های فعالیت ما در کتابخانه انتخاب و معرفی کتاب مناسب برای نوجوانان است، چرا که انتخاب نادرست کتاب ممکن است به بی اثر شدن کار کتابدار منجر شود. حضور یک مدرس مجرب از حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی و ارائه تجربیات سالیان خود از فعالیت در مدارس، برای ما بسیار جذاب و بدیع بود.»
این کتابدار حضور در این کارگاه و بکار بستن دستاوردهای آن در کتابخانه‌های عمومی را باعث جذب بیشتر اعضا، افزایش میزان مراجعه به کتابخانه و افزایش تعداد امانت کتاب می‌داند و ادامه می‌دهد: «موضوعاتی چون نحوه انتخاب کتاب برای نوجوانان، نحوه نظرخواهی از نوجوانان، توجه به ملاک‌های مناسب برای انتخاب کتاب، آشنایی با نویسندگان و مترجمان ایرانی و انجام کار عملی مباحث و فعالیت‌هایی بود که در این کارگاه به آن پرداختیم.»
طراحی سیر مطالعاتی و مسیر خواندن
در ادامه این دوره، دومین کارگاه آموزشی نیز با عنوان «طراحی سیر مطالعاتی و مسیر خواندن (مشاوره خواندن)» سه‌شنبه ۹ مرداد ماه با ارائه مباحثی با سرفصل‌های «ضرورت ایجاد جاذبه و ترغیب به خواندن در قالب‌های شکلی و محتوایی»، «تعریف و انواع معرفی کتاب»، «ضرورت آموزش روش‌های مشاوره کتاب»، «مخاطب شناسی و ضرورت آن در بحث مشاوره و معرفی کتاب»، «ضرورت داشتن طراحی مسیر خواندن (سیر مطالعاتی) برای هر سه گروه کتاب‌نخوان، کتابخوان حرفه‌‌ای و علاقه‌مند به کتابخوانی»، «تبیین روند طراحی "مسیر خواندن" برای گروه سنی کودک و نوجوان سیرمطالعاتی» و غیره برگزار می‌شود.
دادگاه کتاب
«دادگاه کتاب (ترویج کتابخوانی با قالب‌های نمایشی) نیز عنوان سومین کارگاه آموزشی این دوره است که روز سه‌شنبه ۱۶ مرداد ماه برگزار خواهد شد و طی آن مباحثی با سرفصل‌های «اجرای نمایش "دادگاه کتاب" به عنوان یک نمونه موفق تجربه‌شده با مشارکت شرکت‌کنندگان»، «پخش فیلم اجرای "دادگاه کتاب" دبیرستان فائزون»، «شرح مراحل طراحی پروژه دادگاه کتاب و آموزش طراحی دادگاه متناسب با گروه سنی و فضای مدرسه»، «ضرورت‌های به‌کارگیری قالب‌های نمایشی در ترویج کتابخوانی» و «معرفی چند نمونه خارجی و داخلی» به حاضران ارائه خواهد شد.
گردشگری ادبی
همچنین دانشکده مدیریت دانشگاه تهران در ادامه برگزاری این دوره آموزشی، سه‌شنبه، ۲۳ مرداد ماه میزبان برپایی چهارمین کارگاه این دوره با عنوان «گردشگری ادبی: ترویج کتابخوانی با ساخت موزه کتاب» خواهد بود که ارائه مباحثی چون «پخش فایل صوتی تولیدی مرتبط با فضای یک کتاب جهت تداعی ذهنی و تجسم»، «روند تولید فایل صوتی برای یک داستان (گام اول در طراحی پروژه گردشگری ادبی)»، «ضرورت معرفی کتاب به مخاطبان»، «روش‌های اثربخش در معرفی کتاب و ترویج کتابخوانی (اجرای نمایش های ایستگاهی توسط دانش‌آموزان)»، «آشنایی با طرح گردشگری ادبی و شیوه طراحی آن: ارائه شیوه‌ای برای همزمانی مطالعه کتاب و تلاش برای ساختن دنیای کتاب (اشیا، موقعیت، شخصیت‌ها و غیره)»، «آشنایی با ظرفیت‌های گسترده در ایران برای پرداختن به گردشگری ادبی»، «ارائه نمونه‌های خارجی و داخلی» وغیره بخشی از برنامه‌های این کارگاه خواهد بود.
نوشتن از بستر خواندن
کتابداران و دانشجویان شرکت کننده در این دوره، سه‌شنبه ۳۰ مرداد ماه با حضور در پنجمین کارگاه آموزشی با عنوان «نوشتن از بستر خواندن: نویسندگی راهی برای ترویج خواندن» با سرفصل‌هایی چون «درباره یک پیوستار خلاّق: خواندن و نوشتن»، «مرداب زبان (رابطه ننوشتن، با ازکار افتادگی امکانات زبان و نیز بی‌میلی به خواندن)»، «خواندن به مثابه آفریدن (خواننده، صدای نویسنده را بازتولید می‌کند)»، «عبور از خوانش ایستا (یا: هنرِ خواندن): آیتم‌هایی برای شناخت و کشف لایه‌های معنایی و تصویری در کتاب‌های ادبی (همراهِ چند بررسی موردی از آثار نویسندگان)» و «آموزش تولید یک نوشته خلاّق» آشنا می‌شوند.
ترویج کتابخوانی از طریق بازی و رسانه
در نهایت ششمین و آخرین کارگاه آموزشی این دوره نیز با عنوان «ترویج کتابخوانی از طریق بازی و رسانه» و با سرفصل‌هایی چون «تولید پادکست گروهی با موضوع کتاب»، «انجام بازی گروهی "معمای کتاب"»، «معرفی نمونه قالب‌های سرگرم‌کننده تجربه‌شده در حوزه کتابخوانی (اردوهای کتاب، بازی‌های کتاب، مسابقات، پادکست، سینماکتاب، نشریه و غیره)»، «ضرورت به‌کارگیری قالب‌های سرگرم‌کننده»، «معرفی نمونه‌های داخلی و خارجی» و «ارائه بسته آموزشی طراحی قالب‌های سرگرم‌کننده» سه‌شنبه ۶ شهریور در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران برگزار می‌شود.
گفتنی است با توجه به اهمیت موضوع کتابخانه‌های مدارس در ترویج کتابخوانی میان اقشار کودک و نوجوان و نهادینه کردن فرهنگ مطالعه در آنها، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران طی سه سال اخیر اقدام به برگزاری نشست‌های تخصصی کتابداران کتابخانه‌های آموزشگاهی کرده که بنا بر تفاهمنامه دانشگاه تهران با نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و مذاکرات صورت گرفته در نشست «نقش کتابخانه‌های عمومی در توسعه کتابخانه‌های مدارس» در تیر ماه سال ۱۳۹۵، پیشنهاد برگزاری دوره مشترک «ترویج کتابخوانی برای نوجوانان» ارائه شد که با طی مراحل تکمیلی و پیگیری‌های صورت گرفته، از ابتدای مرداد ماه سال جاری، طی ۶ هفته متوالی در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران آغاز شده است.
برگزاری دوره های آموزشی جذب مخاطب و انجام فعالیت های ترویجی یکی از مصوبات جلسه شورای معاونین نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهرستان بهارستان استان تهران بود که با همکاری دانشگاه تهران این دوره برای کتابداران این شهرستان برگزار می شود.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.