مهمترین عارضه ممیزی ارشاد، خود‌سانسوری است

به گزارش لیزنا، اکبریانی در مورد دلایل پایین بودن سرانه مطالعه در ایران با تاکید بر وجود دلایل مختلف گفت: یکی از این دلایل می تواند فقدان کتاب‌هایی باشد که افراد به آن‌ها علاقه دارند.

وی با اشاره بر انتشار انواع کتاب‌های مختلف در کشورهایی با سرانه مطالعه بالا گفت: انسان‌ها علایق مختلف و افکار متفاوتی دارند. و هر کس مطابق با آن فکر، اندیشه، احساس و سلیقه‌ای که دارد، کتاب‌های مورد علاقه خود را انتخاب می‌کند. مسلما وقتی کتاب‌هایی متناسب با این خواسته‌ها و سلایق وجود نداشته باشد، آن فرد سراغ کتاب‌خوانی نخواهد رفت.

این نویسنده علاوه بر فقدان کتاب، بسترهای تاریخی جامعه ایران را یکی دیگر از دلایل کمبود سرانه مطالعه بیان کرد و توضیح داد: جامعه ما یک جامعه شفاهی است و کمتر به کتاب و آثار مکتوب گرایش داشته است و این شرایط تاریخی اکنون خود را به شکلی نشان می‌دهد.

اکبریانی افزود: با همه این‌ها من فکر می‌کنم سرانه مطالعه در ایران با توجه به اینکه تعداد عناوین کتاب خیلی زیاد شده است، البته نه در بخش تیراژ، به نسبت شرایطی که جامعه ما در آن قرار دارد، خوب است.

وی برنامه‌های ترویج خواندن مثل هفته کتاب، کتاب جهانی سال، پایتخت کتاب ایران و غیره را  نوعی مسکن توصیف کرد که هرچند وجود آن‌ها الزامی است، ولی برای حل مشکل مطالعه باید کار اساسی صورت گیرد.

او توضیح داد: یکی از این کارها توجه به سلایق گروه‌های مختلف اجتماعی است بگونه‌ای که بتوانیم جوابگوی آنان باشیم. دوم این است که طبقه متوسط را تبدیل کنیم به طبقه‌ای که آرامش خیال دارد و می‌تواند مشکلات اقتصادی خود را حل کند و به سمت مطالعه کشیده شود.

وی در خصوص تاثیر شرایط اقتصادی در اقبال به کتاب‌خوانی گفت: طبقه متوسط ما در دوران دولت گذشته رو به اضمحلال رفته است. طبقه‌ای که بیشتر از طبقات دیگر رو به کتاب‌خوانی می‌آورد طبقه متوسط است. وقتی این طبقه دچار مشکل شود مسلما سرانه مطالعه هم پایین می‌آید. اگر طبقه متوسط آرامش و فراغتی داشته باشد، به سمت کتاب و کتاب‌خوانی می‌رود. اگر نداشته باشد از ضربه‌های مالی است که به او فشار می‌آورد.

اکبریانی در بخش دیگری از سخنان خود، در مورد مشکلات اقتصادی نویسندگان، با تاکید بر اینکه در کشور ما نوشتن یک حرفه نیست، گفت: نویسنده باید از خواسته‌های اقتصادی خود کوتاه بیاید تا بتواند دست به قلم ببرد.

وی ادامه داد: باید یادآوری کنم که حتی در مورد نویسندگان بزرگ دنیا هم به این شکل نبوده است که از همان ابتدا نویسندگی برای آن ها درآمدزا باشد و بتوانند از این راه مشکلات اقتصادی خود را حل کنند. بلکه بسیاری از نویسندگان بزرگ هم در ابتدای کار، مشکلات اقتصادی داشته‌اند ولی با همه این‌ها نوشتن را بر شرایط اقتصادی ترجیح داده‌اند.

او افزود: در مورد ما هم همینطور است. یعنی اگر قرار باشد در کشور ما نوشتنی صورت بگیرد، نویسنده باید به مشکلات اقتصادی تن بدهد و بپذیرد که نوشتن یعنی کمبود اقتصادی و مشکلات اقتصادی و این به معنای نداشتن است.

اکبریانی مشکل نشر را از دیگر مشکلات ناشران عنوان کرد و گفت: یک سری نویسنده گام اولی یا کتاب اولی وجود دارد که مشکل عمده آنان پیدا کردن ناشر است. مشکل عمده کسانی هم که ناشر دارند و قبلا کتاب‌هایی از آنان منتشر شده، قضیه ممیزی ارشاد است.

او توضیح داد: بحث ممیزی ارشاد صرفا دیر منتشر شدن کتاب یا دیر پاسخ دادن ارشاد در مورد چاپ کتاب نیست. بلکه مهمترین عارضه ممیزی ارشاد، خود سانسوری است که نویسنده یا شاعر دچار آن می‌شود. و این مشکل ایجاد می‌شود که برای مثال، وقتی من می‌خواهم بنویسم، بخشی از ذهن من معطوف به این است که چه چیز بنویسم که امکان چاپ برای آن وجود داشته باشد. طبیعتا آن آزادی فکری که باید در من، برای نوشتم به وجود بیاید وجود ندارد.

اکبریانی در پایان از دولت خواست تا جایی که می‌تواند و امکان دارد متولی بودن خود را کنار بگذارد و از حاکمیت خود بر حوزه کتاب کوتاه بیاید و آن را به بخش‌های مختلف واگذار کند.