بررسی اهمیت و جایگاه انقلاب اسلامی در «ملت های منطقه»

به گزارش لیزنا، نشست تخصصی کتاب‌خوان با موضوع انقلاب اسلامی به همت اداره کل کتابخانه های عمومی استان قم و با همکاری انجمن مطالعات سیاسی حوزه با محوریت انقلاب اسلامی و با حضور جمعی از فرهیختگان و کتابخوانان در سالن همایش‌های ساختمان انجمن‌های علمی حوزه برگزار شد.

علی شیرخانی، رئیس انجمن مطالعات سیاسی حوزه علمیه قم در ابتدای این نشست به ویژگی‌های کتاب «زمانی غیر زمان‌ها» به نویسندگی لیلی عشقی و ترجمه‌شده توسط احمد نقیب‌زاده اشاره کرد و گفت: بنیادهای اصلی این کتاب از تفکرات شخصیت هانری کرمن گرفته شده است.

 علی شیرخانی با بیان اینکه امام در اندیشه شیعی یک مفهومی با مضامین عالی دارد که انسان را از عالم ملکوت به جبروت می‌رساند، وی بیان کرد: امام فردی است که به شکستن قواعد غیرالهی، معروف است و با زیرپا گذاشتن هر کار غیرخدایی، ایجاد فضایی انسانی و معنوی را به وجود می آورد به گونه ای که می توان آن را در مریدانش مشاهده کرد مانند امام خمینی(ره) در عصر ما که این ویژگی‌ها را به دنبال داشت و به عنوان امام در جمهوری اسلامی لقب گرفت.

 رئیس انجمن مطالعات سیاسی حوزه علمیه قم اظهار داشت: نویسنده کتاب «زمانی غیر زمان‌ها» سخن امام را قانون می‌داند و نتیجه‌ می گیرد که در امام و امامت مهم تکلیف و انجام وظیفه است است و نتیجه ملاک امام نیست. وی با اشاره به اینکه لیلی عشقی، انقلاب اسلامی ایران را برقی از ملکوت می‌داند، تصریح کرد: به تعبیر نویسنده کتاب «زمانی غیر زمان‌ها» انقلاب اسلامی ایران در عالم ملکوت اتفاق افتاده است چراکه ملت ایران در ملک نبود بلکه در ملکوت بود به همین علت توانست در برابر ظالم ایستادگی کند.
 علی شیرخانی افزود: لیلی عشقی در کتاب خود اعتقاد دارد که عاشورا و کربلا با شیعه یک پیوندی ناگسستنی دارد و به همین علت شیعیان باید کار حسینی را که نماد آن مبارزه با ظلم و ستم است، انجام دهند؛ در این صورت شاه مظهر یزیدیان و انقلابیون مظهر حسینی‌ها می‌شوند، آن‌هایی که جان خود را از دست می‌دهند شهید شده و آن‌هایی که می‌مانند باید نقش زینبی خود را در جامعه ایفا کنند.

 رئیس انجمن مطالعات سیاسی حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: بر اساس آموزه‌های کتاب «زمانی غیر زمان‌ها، امام و شیعه و ایران» قوام شیعه بر مبارزه علیه استکبار و استعمار است، وی گفت: نویسنده این کتاب، انقلاب اسلامی ایران را شیعه سیاسی می‌داند و روحانیت را گروهی می‌داند که در جامعه اسلامی یک سبقه قدیمی دارد و در زمان صفویه نهادینه شده و از نظر شریعت جانشین پیامبر و امامان معصوم(ع) شمرده می‌شوند.

علی ملکی، پژوهشگر و عضو هیأت علمی دانشگاه تفرش ضمن اثر تالیفی خود با عنوان «انقلاب اسلامی زمینه ها و پیامدها» با تاکید بر اینکه هر نارضایتی منجر به انقلاب نمی‌شود، گفت: کتاب در چهار بخش به زمینه‌ها و پیامدهای انقلاب اسلامی پرداخته است که در بخش نخست آن به نارضایتی‌ها و ریشه‌های تاریخی انقلاب اسلامی با یادآوری نظریه‌های اندیشمندان سیاسی تاریخ اشاره کرده و انقلاب اسلامی ایران را به عنوان یک انقلاب متفاوت به صورت جداگانه تعریف کرده است .در فصل سوم کتاب به شاخص‌هایی از نارضایتی که منجر به انقلاب می‌شود پرداخته‌ شده است.

وی سپس به بررسی نقش مذهبی‌ها و رهبری در کتاب «انقلاب اسلامی ایران زمینه ها و پیامدها» اشاره کرد و افزود: تاریخ معاصر ایران بنیان تحولات این کشور است که در این کتاب به آن پرداخته شده است. 
این پژوهشگر و عضو هیأت علمی دانشگاه تفرش با اشاره به نقش مردم در انقلاب اسلامی، تصریح کرد: روحانیت نیز به دلیل تجربه و سازمان دهی قوی در گذشته، توانستتند تاثیر بسزایی در پیروزی انقلاب اسلامی و وحدت کلمه ایفا کنند.

وی به بررسی دولت‌های پس از انقلاب در دوران‌های سازندگی و توسعه سیاسی در کتاب «انقلاب اسلامی» ایران اشاره کرد و گفت: این بخش به صورت جناحی به مباحث ورود پیدا نکرده بلکه به صورت کامل به بیان رخدادها پرداخته است.

علی ملکی اظهار داشت: کتاب «انقلاب اسلامی ایران» برای تدریس به دانشجویان نوشته شده تا دانشجو بداند که دولت‌ها بعد از انقلاب دولت‌های ناموفقی نبوده و در برخی از عرصه‌ها پیشرفت‌های قابل توجهی داشته‌ایم.

علیرضا زهیری، نویسنده کتاب «سیاست هویت» به‌عنوان دیگر ارائه دهنده این نشست، با تاکید بر اینکه اختلال‌های هویتی در ایران اسلامی جدی است، اظهار داشت: هر چند هنوز بحران قابل مدیریت است اما با توجه به اینکه با پدیده فشردگی نسل‌ها و رسانه های نوظهور روبرو هستیم، نسل‌های جدید انقلاب زودتر از آنچه فکر می‌کنیم با بحران هویت روبرو خواهند بود.

علیرضا زهیری تصریح کرد: کنش‌های سیاسی که بر مبنای هویت رخ می‌دهد در کتاب «سیاست هویت» مورد بحث قرار گرفته و کتاب نیز دو سال بعد از دولت تدبیر و امید به پایان رسیده و به همین علت گفتمان اعتدال در آن جایی نداشته است اما به نظر می‌رسد گفتمان اعتدال به صورت کلی شکل نگرفت.

وی ادامه داد: دو عامل در رفتارها و عمل سیاسی دوران جدید دخالت می‌کند که این دو عامل ارتباط گروه‌ها به تجدد و قدرت سیاسی است.

 علیرضا زهیری نویسنده کتاب «درآمدی بر مسئله کارآمدی در جمهوری اسلامی ایران» طی سخنانی درباره این اثر تالیفی خود بیان کرد: فرضیه این کتاب دیگر موضوع مشروعیت دولت و حکومت نیست بلکه با ظهور نسل سوم و چهارم انقلاب صحبت از حکومت دیگر یا صحبت از حکومت دینی نخواهد بود بلکه موضوع پاسخگویی حکومت در برابر خواسته های مردم است.

نویسنده کتاب «سیاست هویت» با اشاره به اینکه کارآمدی حکومت اسلامی از اوایل دهه 80 مطرح شده است، افزود: زمانی که از کارآمدی نظام سخن به میان می‌آید منظور این است که آیا دولت می‌تواند به اهدافی که می‌خواهد دست پیدا کند؟ این پرسش‌ها موجب شد که موضوع کارآمدی به صورت یک بحث جدی مطرح شود.

 زهیری با بیان اینکه در کتاب «درآمدی بر مسئله کارآمدی در جمهوری اسلامی ایران» سه دوره از تحول در نظریات اداری و عمومی مطرح شده است، گفت: مدیریت نوین دولتی مشارکت مدنی را افزایش داد اما بازهم نتوانست انتظارات مطلوب را پاسخ دهد چراکه نسل سوم دولت‌ها در اداره امور عمومی به جای اینکه فقط عملگرا و مجری باشند و پاسخگو به خواسته های مردم برسند درباره منزلت‌ها و کرامات اجتماعی و توانمندی آن صحبت می کنند. به همین علت نظریات جدیدی در این عرصه مطرح شد.

 نویسنده کتاب «سیاست هویت» با اشاره به اینکه در حکمرانی خوب، دولت درون ملت شکل می‌گیرد، عنوان کرد: بنیان نظریه خوب بر این است که کشورها بر اساس ارزش‌های بومی خود قابل ارزیابی هستند.

 در پایان این نشست، عبدالوهاب فراتی، نویسنده کتاب «انقلاب اسلامی و بازتاب آن» با بیان اینکه باطن انقلاب اسلامی از بیرون برای دیگر مخاطبان جذاب‌تر است، تصریح کرد: این انقلاب دارای پیامدهای فرامنطقه‌ای است که خارجی‌ها بهتر می‌توانند آن را درک کنند.

عبدالوهاب فراتی با اشاره به عوامل پیدایش انقلاب اسلامی اظهار داشت: بر اساس یک نگاه علمی به پدیده انقلاب، این پدیده از جایی شروع شده و در جایی به پایان می‌رسد درحالی‌که برخی اعتقاد دارند که انقلاب‌ها تا دستیابی به اهدافشان همچنان حرکت خود را ادامه می‌دهند مانند انقلاب فرانسه که یک قرن تلاش کرد به یک دموکراسی جدید دست پیدا کند. پس انقلاب ایران نیز همینطور است چراکه اهداف آن همچنان درحال تحقق است.

 وی گفت: حضرت امام خمینی (ره) به دنبال تمدن اسلامی نبود و اگر هم تمدنی مطرح شده بود خصلت تاریخی و فرهنگی داشت، هر چند ایشان اتصال به ظهور و تأسیس یک دولت انقلابی و اسلامی را دنبال می‌کرد درحالی‌که از منظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

موضوع تمدن اسلامی به منظور جهانی شدن انقلاب اسلامی مطرح است به همین علت کلاف انقلاب در نگاه رهبری باز می‌ماند و نقطه پایانی ندارد.

نویسنده کتاب «انقلاب اسلامی و بازتاب آن» از بازتاب‌های مثبت انقلاب بر جهان اسلام یاد کرد و افزود: این انقلاب، جهان اسلام را با مناقشه میان جریان‌ها روبرو کرد که همچنان این درگیری درحال دنبال شدن است.

 در پایان از اساتید و پژوهشگران ارائه دهنده کتاب در نشست کتاب خوان تخصصی انقلاب اسلامی تقدیر شد.