داخلی
»گزارش
سخنرانی دکتر کی پی سینگ در همایش کارکردهای اجتماعی کتابخانه های عمومی
به گزارش لیزنا، دکتر کی پی سینگ عضو هیات علمی دانشگاه دهلی، در همایش کارکردهای اجتماعی کتابخانه های عمومی سخنرانی کرد. متن سخنرانی به شرح زیر است:
سلام دوستان، از هند به شما سلام می کنم. من دکتر کی پی سینک،یک کتابدار فعال،پژوهشگر کتابداری،عضو هیات علمی، معلم، فعال در امور معلمان،پژوهشگر ارشد و مدیر دانشگاهی هستم.در حال حاضر به عنوان دانشیار در دپارتمان کتابداری و علم اطلاعات و به عنوان هماهنگ کننده امور فرهنگی و دانشگاهی در دانشکده هنر دانشگاه دهلی مشغول به کار هستم و سمت ریاست دو انجمن ملی را برعهده دارم: بنیاد پژوهشی کتابداری و علم اطلاعات ساتیجا و انجمن اداره کل کتابخانه دهلی که یکی از قدیمی‌ترین انجمن‌های حرفه‌ای در کشور است که در سال ۱۹۳۹ تاسیس شده است در واقع این یک امتیاز بزرگ و افتخار برای شخص من است که یکی از سخنرانان بین المللی کنفرانس سالانه انجمن هستم که توسط دانشگاه تربیت مدرس ایران و تحت رهبری پویا و قاطع پروفسور محمد حسن زاده سازماندهی شده است و موضوع آن در حوزه کارکرد های کتابخانه عمومی است این موضوع ،موضوع بسیار مرتبط ای به ویژه در طول این همه گیری جهانی کووید ۱۹ است. تا جز به جز اطلاعات مورد نیاز شهروندان جهان از طریق ابزارها و تکنولوژی های فناوری اطلاعات و ارتباطات فراهم شود. قصد دارم تجارب و دیدگاه کلی ولی اصلی خودم را درباره چشم اندازی به کتابخانه‌های عمومی هند به اشتراک بگذارم هرچند که صحبت درباره تمامی بخش های این موضوع در این سخنرانی کوتاه ویدئویی موثر نیست اما قطعاً بنیان دانش در کتابخانه‌های عمومی حاکمیت کارکردها، اهداف، نقش ها و اهمیت آن را در بافت کشور هند بیان و معرفی خواهد کرد. صحبت خودم را با تعریفی از معنای کتابخانه‌های عمومی با استناد به بیانیه یونسکو آغاز می کنم مفهوم آن را اینگونه تعریف می‌کند: خدمات کتابخانه های عمومی بر اساس عدالت در دسترس همه فارغ از سن،نژاد ،جنسیت، مذهب ،ملیت ، زبان و موقعیت اجتماعی شان قرار می‌گیرد بنابراین کتابخانه‌های عمومی نقشی حیاتی در انگیزش عقلانی و نوآوری ایده ها و افکار دارند در نتیجه آگاهی سازی اجتماعی را تسهیل می سازند. و شهروندان را از نظر قانونی و به طور مناسب از کاربرد اطلاعات درست در قالب و درست و در زمان مناسب از طریق اجتناب از اطلاعات اشتباه یا اطلاعات ناصحیح آگاه می سازند و از این طریق نتایج معنادار تری را به ویژه در محیط اطلاعاتی آلوده کنونی تولید می کنند.
وجود کتابخانه‌های عمومی قبل و بعد از استقلال هند را به طور گسترده می توان به چهار دوره زمانی تقسیم کرد: دوره کهن ۱۲۰۰ قبل از میلاد،دوره قرون وسطا ۱7۵۷ میلادی، دوره سلطه بریتانیایی‌ها ۱۷۵۷_۱۹۴۷ و بعد از سال 1947.
تمرکز من بیشتر بر برجسته سازی نظام کتابخانه های عمومی بعد از استقلال و در زمان فعلی هند است. کتابخانه های عمومی در این سه منطقه هند تاسیس شدند.انجمن آسیایی بنگال اولین کتاب خانه های مدرن هند در سال ۱۷۸۴ و جامعه آسیایی بمبئی در سال ۱۸۰۴ بود. والاحضرت سایاجی رائو گاکواد دوم مهاراجه بارودا، مردی با تدبیر و آینده‌نگری بود که در اوایل سال ۱۹۱۱ پیشگام توسعه نظام کتابخانه عمومی در هند به شمار می‌رفت. او با دعوت از کتابداران واجد شرایط از آمریکا، نظام حرفه‌ای کتابخانه‌های عمومی را در ایالت بارودا راه اندازی کرد. بعد از آن دو اسطوره بزرگ یعنی مرحوم ایانکی ونکاتا رامایانا که معمار نهضتی کتابخانه‌های عمومی در هند به شمار می‌رود و کتابدار دیگر دکتر اس آر رانگاناتان پدر علم کتابداری در هند نخستین پروفسور ملی پژوهشی در علم کتابداری بنیانگذار سازمانی،نویسنده‌ه‌ای فعال و مبدع ۵ قانون علم کتابداری و رده بندی کولن، فهرست رده‌ای، کتابخانه سنجی، نمایه زنجیره‌ای، روش علمی پژوهشی مارپیچی، تحلیل چهریزه ای، نظریه پویای رده بندی کتابخانه و سایر مفاهیم بین‌المللی است.ایشان یک کتابدار قابل احترام و شناخته شده در سطح جهان از خاک هند هستند که نقش بسیار مهمی در رشد و توسعه کتابخانه‌های عمومی در هند ایفا کرده اند و به دلیل سهم برجسته این دو در ارتقا،انتشار و توسعه نظام کتابخانه های عمومی در هند هردوی آنها به ترتیب در سال‌های ۱۹۵۷ و ۱۹۷۰ برنده چهارمین جایزه غیرنظامی شدند که توسط دولت هند به آنها اعطا شد علاوه بر این،دکتر رانگاناتان خردمندانه پیش‌نویس سیاست‌های اساسی قوانین کتابخانه های عمومی در هند را و یک سند باشکوهی در کتابخانه پایه‌گذاری کرده است. نکته‌ای که قابل ذکر است در اینجا برنامه ۳۰ ساله توسعه کتابخانه‌های هند است که هنوز هم اقدام مهمی در توسعه کتابخانه‌های هند به شمار می‌رود و این برنامه بعداً توسط دانشگاه دهلی تجدید چاپ شد. نقطه عطف دیگر در جنبش کتابخانه‌های عمومی به ویژه در توسعه منابع انسانی متخصصان کتابخانه‌های عمومی با دانشگاه دهلی ارتباط یافت. به این معنا که دولت هند تحت ریاست شری کی پی سینها در سال ۱۹۵۷ اقدام به تشکیل یک کمیته مشورتی کتابخانه‌های عمومی کرد این کمیته علاوه بر پیشنهادات بنیادین برای توسعه نظام کتابخانه‌های عمومی در کشور پیشنهاد کرد تا برای تربیت متخصصان کتابخانه برای نظام کتابخانه‌های عمومی مرکز تدریس و آموزشی در کشور تاسیس شود.برای عملی کردن پیشنهاد تاسیس یک موسسه کتابخانه سطح بالا دولت هم مسئولیت این کار را بر عهده دانشگاه دهلی گذاشت و دانشگاه این پیشنهاده منوط به تاسیس موسسه علم کتابداری را در سال ۱۹۵۹ پذیرفت. قرار بر این شد تا این موسسه توامان با دپارتمان علم کتابداری دانشگاه دهلی عمل کند که با تلاش‌های دکتر رانگاناتان و دکتر داس گوپتا در سال ۱۹۴۶ تاسیس شده بود و مسئولیت برگزاری دوره‌های کوتاه مدت یک ماهه تا ۳ ماهه را برای متخصصان کتابداری و علم اطلاعات برعهده بگیرد. دوستان عزیز بحث کتابخانه عمومی و توسعه آنها کامل نخواهد شد مگر اینکه به یکی از ابتکارات آرمانگرایانه دولت که معروف به کمیسیون دانش ملی است اشاره کنیم. این کمیسیون توسط دولت دهم هند در سال ۲۰۰۵ تشکیل شده و در بخشی مجزا اهداف و نقش های کتابخانه را به عنوان کتابخانه‌ها دروازه ای به سمت دانش معرفی می‌کند و پیشنهاد تاسیس مراکز ای را ارائه می‌دهد از جمله هیئت ملی در کتابخانه ها که تحت نظارت وزارت فرهنگ کار می‌کند.آمار ملی کتابخانه ها،تجدید نظر در تحصیلات کتابداری و علم اطلاعات، آموزش و پژوهش، تامین بودجه کتابخانه مرکزی، ارزیابی مجدد پرسنل کتابخانه‌ها، ارتقاء کاربرد فناوری اطلاعات در کتابخانه ها برای تقویت و توسعه کلی نظام کتابخانه به ویژه نظام کتابخانه عمومی در هند. اکنون نیز به بیان بعضی از قوانین کتابخانه‌های عمومی می‌پردازم. بعد از ارائه این نکات مختصر بحث را ادامه می‌دهم با اشاره به ۱۸ ایالت هند که عبارتند از:تامیل نادو در سال ۱۹۴۸ ، آندرا پرادش در سال ۱۹۶۰،کارناتاکا در سال ۱۹۶۵ ،ماهاراشتر در سال ۱۹۶۷، بنگال غربی در ۱۹۷۹، مانی پور در ۱۹۸۸، هاریانا در ۱۹۸۹،کرالا در ۱۹۸۹،میزورام در ۱۹۹۳،گوآ ۱۹۹۳،گجرات و اریسا در ۲۰۰۱، اوتارانچاند در ۲۰۰۵،راجستان در ۲۰۰۶،اوتار پرادش در ۲۰۰۶، بیهار در ۲۰۰۸، چاتسیگر در ۲۰۰۹ و آرونچال پرادش در ۲۰۰۹ این ایالات مصوبات کتابخانه‌های عمومی را برای تقویت نظام کتابخانه‌های عمومی در هند اجرا می‌کنند. طبق گزارش نظرسنجی ORG MARG که در حال حاضر در سطح عمومی موجود است تعداد 54856 کتابخانه های عمومی در هند وجود دارد که شامل ۳۱ کتابخانه مرکزی ایالتی و ۱۱ کتابخانه تخصصی ایالتی و ۵۸۲ کتابخانه مرکزی منطقه‌ای و ۵۳۱ کتابخانه عمومی بخشداری و کتابخانه‌های عمومی فرعی هر بخشداری،۱۱۱۵۴ کتابخانه های مرکز شهر ۱۲۷۱۴ کتابخانه های روستایی و پانچایات ۹۱۸ کتابخانه عمومی از آموزشگاهی ۲۷ کتابخانه سیار و ۱۹۰۷۵ کتابخانه های انجمنی و غیر انتفاعی و مستقل در هند هستند پس از این به نقش سازمان های دولتی در رشد و توسعه ی کتابخانه های عمومی می پردازم. دوستان عزیز من، وزارت فرهنگ دولت هند مسئول اجرا، نظارت و تامین بودجه منابع دانش، کتابخانه های عمومی، دانش ملموس و نامحسوس و میراث فرهنگی هند است. دولت هند در سال ۱۹۷۲ با یک دستور برای ترویج، تامین مالی، ایجاد زیرساخت‌ها، کمک های مالی و تدوین اسناد مدارکی عملی برای سیاست‌گذاری طراحی می‌کند که مربوط به توسعه کتابخانه های عمومی در موسسه کتابخانه "راجا رم موهن روی" کلکته است دوستان عزیز، توسعه مهم دیگری که پس از استقلال هند و در اینجا شایان ذکر است و نقش حیاتی در گسترش توسعه سیستم ها و مجموعه کتابخانه های عمومی در هند ایفا کرده قانون تحویل کتاب و روزنامه در سال ۱۹۵۴ است که در سال ۱۹۵۶ مورد بازبینی قرار گرفت که طبق این قانون هر کتاب و روزنامه یا ادواری انتشاراتی در هر جایی هم چاپ شود باید یک کپی از نسخه منتشر شده اش را به کتابخانه ملی هند که قبلاً با نام کتابخانه عمومی کلکته در سال ۱۸۳۶ بنیان شده تحویل دهد. کتابخانه ملی هند ادغام شده کتابخانه عمومی کلکته است. این کتابخانه در مصوبه ای از پارلمان به رتبه کتابخانه ملی دست یافت. و افتخار این را دارد که کتابخانه رسمی هند برای پیشینه هایی بیش از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار سند باشد. یکی دیگر از کتابخانه های مخزن، جامعه آسیایی بمبئی که در سال ۱۸۰۴ تاسیس شد این جامعه یک جامعه فرهیخته در هند در زمینه مطالعات آسیایی است. کتابخانه این جامعه دارای بیش از ۱۰۰ هزار کتاب است که از این تعداد ۱۵ هزار کتاب جز کتاب های ناب و ارزشمند محسوب می شود. این کتابخانه همچنین دارای اشیای قیمتی و بیش از ۳۰۰۰ نسخه خطی به زبان‌های فارسی،سانسکریت و پراکریت است.
بیشتر این نسخه ها به صورت کاغذی هستند اما بعضی از آنها در برگ درخت نخل نوشته شده اند. یک مجموعه سکه شناسی که شامل ۱۱ هزار و ۸۲۹ سکه هست نیز وجود دارد. از جمله سکه های موجود در آن می‌توان از سکه طلای زمان امپراطوری کوماراگوپتا اول سکه ی نایاب به نام موهور از زمان اکبر شاه گورکانی، سکه هایی که پادشاه شیواجی ضرب کرد نام برد. کتابخانه جامعه این اعتبار را دارد یکی از دو رونوشت اصلی کتاب کمدی الهی دانته ، شاعر و نویسنده ایتالیایی قرن ۱۳ را دارد. کتابخانه عمومی کانمارا که در سال ۱۸۹۰ تاسیس شده و شهر چنای ایالت تامیل نادو واقع است، مخزنی از منابع منتشر شده است که سابقه شان به قرن ها پیش می رسد. این کتابخانه مخزنی برای کارهای تقدیر شده و مجموعه ها در کشور هند نیز است و همچنین به عنوان مخزن سازمان ملل هم مورد استفاده قرار می‌گیرد و یکی از بزرگترین کتابخانه های اسیا با داشتن مجموعه بیش از ۶۰۰ هزار کتاب است. کتابخانه عمومی دهلی که به DPR شناخته می‌شود بزرگترین شبکه نظام عمومی هند به خصوص منطقه دهلی در سال ۱۹۵۱ با کمک مالی یونسکو به عنوان یک پروژه تجربی تحت کنترل اجرایی وزارت فرهنگ هند تاسیس شد. دوستان عزیز، علاوه بر این کتابخانه‌های برجسته مذکور، کتابخانه عمومی آسیایی خدابخش که در سال ۱۹۸۱ تاسیس شد و کتابخانه عمومی رامپور رازا با داشتن مجموعه های ناب و ارزشمند در کشور دارای اهمیت هستند. یک طرح مهم دیگر در توسعه کتابخانه های عمومی در هند ویژه در قرن بیست و یکم پروژه اهمیت ملی است که همان کتابخانه ملی دیجیتال هند با شعار یک کتابخانه در جیب لباست است. این پروژه یک عملیات ملی در مورد یادگیری از طریق فناوری اطلاعات و ارتباطات است که توسط موسسه فناوری هندی خرقپور توسعه یافته است. این موسسه قدیمی‌ترین موسسه فناوری کشور است که تحت حمایت وزارت توسعه منابع انسانی دولت هند می باشد که هم اکنون در دست وزارت آموزش و پرورش هند است و هدف آن ساختن یک منبع دانش دیجیتالی قابل دسترس در همه جا و در همه زمان برای ملت است تا فراهم کننده یادگیری آنلاین فراگیر برای تمام یادگیرندگان در هر سطحی و در هر مکانی باشد دیجیتال ملی هند یک پلتفرم پنجره واحد است به این معنا که منابع می تواند از یک درگاه واحد با تکیه بر فناوری به شکل الکترونیکی ارائه شوند از این طریق منابع آموزشی فراهم می‌شود که آموزش الکترونیک را برای همه افراد قابل دسترس می‌کند و برای تمام افراد مخازن دیجیتال از هند و تمام جهان را گردآوری می کند علاوه بر این یک نیاز اساسی این است که دولت هند طرح شبکه کتابخانه های عمومی را برای آینده پیاده‌سازی کند همانطور که طرح شبکه کتابخانه و اطلاعات را برای کتابخانه‌های کالج و دانشگاه در کشور پیاده سازی کرده است و آخر نتیجه بندی، فرهیختگان، شنوندگان و بینندگان عزیز در سرتاسر دنیا ، دوست دارم با یک نقل قول طلایی سخنانم را جمع بندی کنم : کتابخانه عرصه فرصت است که دو پنجره به درون روح ما و دری بر روی جهان می گشاید. ریتا دوز شاعر درباره آمریکا ۱۹۹۳_۹۵
از این رو با در نظر گرفتن نقل قول ارزشمند بالا و سخنان من، کتابخانه عمومی نقش منحصربه فرد در اشاعه دانش، فرهنگ، دارایی و میراث فکری یک ملت ایفا می‌کند. شهروندان را آگاه و مطلع تر می سازد. کتابخانه‌ها به ویژه در این همه گیری کووید ۱۹ با چالش های واقعی در دیجیتالی شدن روبرو هستند. آنها برای اجتناب از تبدیل شدن به هیولایی در آینده باید در سراسر جهان تغییر یابند، بازطراحی شوند و به نوسازی خود دست بزنند و تمام فرآیندها و رویه‌های دستیابی به اطلاعات، بازیابی آنها و اشاعه جریان آزاد اطلاعات را اصلاح کنند. همانطور که منابع طبیعی بدون هیچ دشواری و آزاری برای تمام افراد در تمام دنیا پراکنده شده، از این رو برای متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی در سراسر دنیا ضروری است تا به جذب نیروهای جدید و جوان اقدام کنند تا از این طریق مدل های کسب و کار جدید و تکنولوژی‌های کتابخانه محور را توسعه دهند و اطلاعات پیش‌بینی شده جوامع را برآورده سازند.
دوستان عزیز من این امر نشان‌دهنده تغییرات عمیق در مهارت‌های سازمانی، ارتباطات و البته نگرش های رفتاری است. در آخر تشکر و قدردانی و تشکر صمیمانه و سرشار از محبت از دوستی بین المللی ام محمد حسن زاده گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس ایران دارم که از من دعوت کردند تا درباره کتابخانه های عمومی از دورنمای هند در قرن ۲۱ صحبت کنم. همچنین از دانشگاه خودم سپاسگزارم که یکی از دانشگاه‌های برتر کشور است. که به داشتن مقیاس پذیری، فرهیختگی و داشتن نخبگان و اساتید سطح بالا مقامات، سیاستمداران،دانشمندان، ورزشکاران، روزنامه نگاران و حقوقدانانی برای حمایت اخلاقی و اداره همیشگی خود شهرت دارد. من به نوبه خود از تمام نویسندگان برجسته وب سایت های رسمی ،اسناد دولتی ، راویان شخصی و دیگر منابعی که در دامنه های عمومی قابل دسترس هستند و من از آنها در طول این سخنرانی بهره بردم سپاسگزارم. سخن خود را با این امید تمام می‌کنم که این ویدیو کوتاه دانش فعلی شما را به ویژه در سیستم های کتابخانه های عمومی در هند افزایش دهد و از خدای بزرگ می خواهم تا تمام بشریت جهان را از خطرناک ترین،کشنده ترین و مخرب ترین ویروس ویروس کووید ۱۹ نجات دهد.
متشکرم
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.