تداوم روند افزایشی بیماران و فوتی کرونایی کشور در دو ماه گذشته

به گزارش لیزنا، دکتر محمدجواد دهقانی رییس مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری(ISC) گفت: اطلاعات مستخرج از سامانه نماگرکووید-19 (ISC COVID-19 Visualizer) نشان می دهد که روند افزایشی آمار بیماران جدید کشور که از 493 هزار نفر در فروردین به 529 هزار نفر در اردیبهشت رسید، در خردادماه به 279 هزار نفر کاهش یافت ولی مجددا در تیرماه  به بیش از 528 هزار نفر افزایش یافته و در نتیجه رکورد ثبت جمعیت بیماران جدید در تیرماه تکرار شد.

دهقانی ادامه داد: بدین ترتیب، با این میزان افزایش، بیماران کشور از 3 میلیون و 95 هزار نفر به 3 میلیون و 600 هزار نفر در پایان تیرماه 1400 افزایش یافته است. بر این اساس حدود 30 درصد از کل بیماران کشور مربوط به بیماران در دو ماه اردیبهشت و تیرماه امسال بوده است. این در حالی است که جمعیت بیماران جدید در تیرماه  برای برخی کشورها از جمله ایتالیا برابر با 49 هزار نفر، روسیه برابر با 737 هزار نفر، فرانسه 176 هزار نفر، اسپانیا 486 هزار نفر و حتی آمریکا برابر با 800 هزار نفر بوده است.

وی افزود: روند افزایشی جمعیت بیماران کشور نشان می دهد که میزان متوسط رشد روزانه بیماران که در خرداد به 0.31 درصد رسیده بود، در تیرماه به 0.52 درصد افزایش یافته است. به این ترتیب، ایران از نظر میزان متوسط روزانه رشد بیماری در تیرماه در میان کشورهای همزمان (13 کشور همزمان در انتشار کووید -19: چین، روسیه، ترکیه، برزیل، اسپانیا، آمریکا، فرانسه، ایران، کانادا، انگلیس، آلمان، پاکستان و ایتالیا) در جایگاه دوم قرار گرفته است. کشورهای انگلیس با رشد متوسط روزانه 0.62 درصد، ایران با 0.52 درصد، روسیه 0.43 درصد، در صدرکشورهای همزمان قرار دارند. لازم به ذکر است که در میان کشورهای همزمان به جز انگلیس، ایران، روسیه و برزیل سایر کشورها دارای متوسط رشد روزانه بیماری زیر 0.1 درصد بوده و کشورهای آمریکا با 0.08 درصد، ایتالیا با 0.06 درصد، کانادا با 0.04 درصد، آلمان و چین با 0.03 در انتهای جدول قرار دارند.

وی در ادامه گفت: ضمنا در میان کل کشورهای دنیا با جمعیت بیمار بیش از یک میلیون نفر (29 کشور) ایران از نظر رشد متوسط بیماری در تیرماه 1400 در جایگاه هفتم قرار دارد. کشورهای اندونزی با متوسط نرخ رشد روزانه 1.37 درصد، بنگلادش با 0.95 درصد و آفریقای جنوبی با 0.82 درصد به ترتیب در جایگاه های اول تا سوم قرار دارند. همچنین، متوسط نرخ رشد روزانه کشورهای آمریکا، ایتالیا، کانادا، آلمان، اکراین، جمهوری چک، لهستان، سوئد و رومانی زیر 0.08 درصد بوده و این کشورها در انتهای جدول قرار دارند. 

دهقانی گفت: آمار فوتی ماهانه ایران که در خردادماه 4771 نفر بود در تیرماه به 5098 نفر افزایش یافته و از این نظر در میان کشورهای همزمان در جایگاه چهارم قرار گرفته است. لازم به ذکر است میزان فوتی در تیرماه در همه کشورهای همزمان بجز برزیل (45 هزار نفر)، روسیه (22 هزار نفر)، آمریکا (8 هزار نفر) و ایران (5 هزار نفر) زیر 1000 نفر بوده است. بر این اساس تا پایان تیرماه کل جمعیت فوتی کشور به حدود 88 هزار نفر رسیده است.

از نظر نرخ متوسط رشد فوتی روزانه، ایران در فروردین برابر با 0.3 درصد و در اردیبهشت به 0.5 درصد افزایش یافته و خرداد و تیر 0.2 درصد بوده است که بدین ترتیب در میان کشورهای همزمان از این نظر در جایگاه سوم قرار دارد.

رییس موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) گفت: لازم به ذکر است،  میزان رشد متوسط فوتی روزانه در کشورهای روسیه 0.52 درصد، برزیل 0.28 درصد و ایران 0.2 درصد بوده و برای سایر کشورهای همزمان زیر 0.1 درصد می باشد. به طور خاص میزان نرخ متوسط رشد فوتی روزانه برای کشورها از جمله آمریکا، ایتالیا، کانادا، آلمان، فرانسه، اسپانیا، انگلیس و چین همگی زیر 0.05 درصد بوده و عملا میزان مرگ و میر ناشی از بیماری کووید در این کشورها کنترل شده است. لازم به ذکر است در شرایط فعلی و در مقایسه با سایر کشورها وضعیت ایران در هر دو شاخص میزان رشد و نیز میزان فوتی کماکان نگران کننده است و امید است با رعایت شیوه‌نامه ها و دستور العمل ها این وضعیت بحرانی به خصوص در ایام پیش رو سپری شود.

دهقانی ادامه داد: نتایج و آمار در سامانه کووید-19 به همراه تحلیل های مقایسه ای وضعیت بیماری در کشور و دنیا در ادامه آمده است. روند آمار انتشار بیماری در کشورهای همزمان با جمعیت بیماران کمتر از 5 میلیون نفر در نمودار 1 نشان داده شده است. در این نمودار محور افقی بیانگر روز و از ابتدای مهر 99 تا انتهای تیرماه 1400 و محور عمودی جمعیت بیماران هر کشور می باشد. همان طور که در نمودار 1 نشان داده شده است کشورهای همزمان با جمعیت بیمار کمتر از 5 میلیون نفر به ترتیب صعودی عبارت از ایتالیا، اسپانیا، آلمان، ایران، کانادا، پاکستان و چین بوده است. ضمنا 6 کشور دیگر از جمله آمریکا، برزیل، روسیه، فرانسه، انگلیس و ترکیه دارای جمعیت بیمار بالای 5 میلیون هستند که در این نمودار ظاهر نشده‌اند.

وی افزود:  بررسی نمودار 1  نشان می دهد که در مقایسه با سایر کشورها، در ایران از ابتدای سال 1400 (روز 180 ام به بعد) روند افزایشی بی وقفه شیوع بیماری آغاز و این روند با حتی شیب بیشتری در حال ادامه بوده و اگر این روند ادامه یابد به زودی از سایر کشورها نظیر آلمان، اسپانیا و ایتالیا پیشی خواهد گرفت. موضوع دیگر اینکه هیچ گونه افزایش غیرمنتظره که در ایران با تعبیر پیک های بیماری یاد می‌شود در سایر کشورها دیده نمی شود. ظاهرا تعبیر پیک بیماری مختص شیوع بیماری در ایران است.

دهقانی گفت: به منظور بررسی دقیق تر، آمار کل بیماران و آمار بیماران جدید در دو ماه خرداد و تیرماه 1400 برای کشورهای همزمان در جدول 1 نشان داده شده است. آمار کل بیماران در دنیا در خردادماه از 12.7 میلیون نفر به 14 میلیون نفر در تیرماه افزایش یافته است. این روند برای برخی کشورها از جمله  آمریکا، روسیه، انگلیس، اسپانیا و ایران وجود داشته ولی برای سایر کشورها روند کاهشی بوده است. به طور خاص روند افزایشی کشور انگلیس از 171 هزار  به 971 هزار نفر و روند کاهشی کشور آلمان از 128 هزار نفر به 28 هزار نفر به ترتیب در ماه های خرداد و تیر قابل تامل است.

نمودار 2 میزان بیماران جدید کشور را در 10 ماه گذشته  و در هر ماه نشان می دهد. همان طور که ملاحظه می شود در برخی ماه های سال از جمله آذر ماه 99 و نیز اردیبهشت 1400 میزان افزایش بیماران جدید به طور قابل ملاحظه بوده است. این افزایش جمعیت بیمار مجددا در تیرماه 1400 به مشابه اردیبهشت ماه 1400 بیش از 520 هزار نفر بوده و در واقع رکورد جمعیت بیماران از ابتدای انتشار بیماری در کشور بوده است. در صورتی که این روند ادامه داشته باشد به دلیل افزایش آمار کل بیماران این روند به صورت تصاعدی افزایش خواهد یافت و کنترل بیماری دشوارتر خواهد بود. 

به منظور تجزیه و تحلیل آماری و دستیابی به نتایج بهتر با استفاده از اطلاعات مستخرج از سامانه کووید-19 مربوط به 13 کشور همزمان در طول 10 ماه گذشته (مهر 99 الی تیر 1400)  در جدول 2 میزان متوسط رشد روزانه بیماری در هر ماه محاسبه و نشان داده شده است. تمام مقادیر محاسبه شده در ستون آخر (تیرماه) به ترتیب صعودی مرتب شده است.

دهقانی افزود: میزان نرخ رشد متوسط در واقع متوسط‌گیری متحرک بر روی بازه های زمانی ماهانه بوده و در نتیجه اعداد به دست آمده قابل اعتماد بوده و با مقایسه این شاخص می‌توان به عملکرد کشورها در کنترل روند انتشار بیماری و نیز مقابله با بیماری پی برد. همان طور که ملاحظه می‌شود، در تیرماه کشورهای انگلیس با میزان متوسط رشد روزانه برابر با 0.62درصد، ایران با میزان متوسط رشد روزانه برابر با 0.52 درصد و روسیه با رشد متوسط روزانه 0.43 درصد به ترتیب در ردیف های اول الی سوم قرار دارند. همچنین کشورهای آمریکا، ایتالیا، کانادا، آلمان و چین همگی دارای رشد متوسط روزانه زیر 0.08 درصد و در انتهای جدول قرار دارند.

نتایج جدول 2 نشان می دهد که متوسط نرخ رشد روزانه بیماری به استثنای انگلیس، ایران و روسیه در همه کشورهای همزمان در تیرماه کاهش محسوسی داشته است.

نمودار 3 مقایسه میزان فوتی کشورهای همزمان با میزان جمعیت فوتی کمتر از 100 هزار نفر را نشان می‌دهد. بدلیل جمعیت فوتی بالا، برخی کشورها از جمله امریکا، برزیل، ایتالیا، روسیه و فرانسه در نمودار ظاهر نشده‌اند. همان طور که از نمودار مشاهده می شود سه کشور آلمان، ایران و اسپانیا در صدر کشورها از نظر تعداد فوتی قرار دارند. روند افزایشی میزان فوتی ایران از ابتدای سال 1400 (روز 180 ام) آغاز و در دو ماه آخر (خرداد و تیر) با شیب نسبتا زیادی ادامه یافته است به طوری که آمار فوتی ایران از خردادماه (روز 240 ام) از اسپانیا بیشتر شده و اگر این روند ادامه یابد میزان فوتی کل ایران از کشور آلمان نیز پیشی خواهد گرفت. این در حالی است که برای سایر کشورها روند آمار رشد فوتی یا ثابت و یا با شیب بسیار اندکی بوده است. 

نمودار 4 میزان فوتی های جدید کشور را در طول 10 ماه گذشته و در هر ماه نشان می دهد. همان طور که ملاحظه می شود کشور در ماه های آبان 99  با بیش از 12 هزار فوتی و نیز اردیبهشت 1400 با بیش از 10 هزار فوتی بالاترین میزان ممکن فوتی را در طول 10 ماه گذشته داشته است. میزان فوتی در تیرماه نسبت به خرداد روند افزایشی گرفته و پیش بینی می شود این روند در ماه آینده نیز ادامه یابد.

جدول 3 میزان نرخ رشد متوسط روزانه فوتی 13 کشور همزمان را در 10 ماه اخیر نشان می دهد. لازم به ذکر است تمام مقادیر محاسبه شده در تیرماه (ستون آخر) به ترتیب صعودی مرتب شده است.

همان طور که از جدول 3 پیداست میزان متوسط رشد روزانه فوتی دنیا از 0.38 درصد در خرداد به 0.22 درصد در تیرماه کاهش یافته است.

در تیرماه کشورهای روسیه، برزیل، ایران، پاکستان و ترکیه به ترتیب با میزان متوسط رشد فوتی روزانه برابر با 0.52درصد، 0.28 درصد، 0.2 درصد، 0.14 درصد و 0.11 درصد در ردیف های اول الی پنجم کشورهای همزمان قرار دارند. میزان نرخ متوسط رشد فوتی روزانه برای سایر کشورهای همزمان از جمله آمریکا، ایتالیا، کانادا، آلمان، فرانسه، اسپانیا، انگلیس و چین همگی دارای متوسط رشد فوتی روزانه زیر 0.05 درصد هستند و عملا میزان مرگ و میر ناشی از بیماری کووید در این کشورها نسبت به جمعیت مبتلا ناچیز است.

جدول مربوطه نشان می دهد که روند کاهشی میزان متوسط رشد فوتی روزانه در تمام کشورهای همزمان به جز روسیه و ایران در تیرماه نسبت به خرداد وجود داشته است. کمترین میزان رشد متوسط فوتی روزانه ایران برابر با 0.14 درصد و در بهمن و اسفند 99 بوده است.

نمودار 5 میزان متوسط نرخ رشد روزانه شیوع بیماری و نیز متوسط نرخ رشد روزانه فوتی ایران را در 10 ماه گذشته نشان می‌دهد. افزایش متوسط نرخ رشد بیماری از 0.31 درصد در خرداد به 0.52 درصد در تیرماه و نیز عدم کاهش میزان متوسط نرخ رشد فوتی روزانه بیماری از 0.2 درصد در تیرماه نسبت به خرداد واقعا نگران کننده است. این در حالی است که برای اغلب کشورهای بزرگ میزان نرخ متوسط رشد فوتی در تیرماه زیر 0.05 درصد بوده است. 

مشخصات آماری کشورهای دنیا با بیش از یک میلیون بیمار مبتلا به ویروس کووید- 19 تا پایان تیرماه 1400 در جدول 4 نشان داده شده است. همان طور که از جدول ملاحظه می شود در دنیا 29 کشور دارای جمعیت بیمار بیش از یک میلیون نفر می باشد.

میزان کل جمعیت بیماران در دنیا با افزایش 14 میلیون بیمار جدید در تیرماه به بیش از 193 میلیون نفر رسیده است.  

همچنین میزان متوسط نرخ رشد بیماری روزانه دنیا که در فروردین 0.49 درصد، اردیبهشت 0.48 درصد و خرداد 0.24 درصد بود در تیرماه به میزان 0.25 درصد بوده است.

میزان کل جمعیت بیماران در ایران با افزایش 528 هزار نفر بیمار جدید در تیرماه به بیش از 3 میلیون  600 هزار نفر رسیده و در میان این کشورها در جایگاه 13 دنیا قرار گرفته است.

بر این اساس ایران که در اسفند 99 دارای نرخ رشد متوسط روزانه 0.34 درصد و در جایگاه 18 دنیا قرار داشت، در تیرماه 1400 با میزان متوسط رشد روزانه بیماران 0.52 درصد در جایگاه 7 قرار گرفته است.

کشورهای اندونزی با متوسط نرخ رشد روزانه 1.37 درصد، بنگلادش با 0.95 درصد و آفریقای جنوبی با 0.82 درصد به ترتیب در جایگاه های اول تا سوم قرار دارند. همچنین متوسط نرخ رشد روزانه کشورهای آمریکا، ایتالیا، کانادا، آلمان، اکراین، جمهوری چک، لهستان، سوئد و رومانی زیر 0.08 درصد بوده و این کشورها در انتهای جدول قرار دارند.  

میزان کل آمار فوتی دنیا در تیرماه با افزایش بیش از 268 هزار نفر فوتی جدید به حدود 4 میلیون و 100 هزار نفر رسیده است. کشورهای برزیل، هند و اندونزی به ترتیب با 45216 نفر، 30786 هزار و 24370 نفر فوتی در تیرماه در صدر کشورها قرار دارند. 

میزان متوسط نرخ رشد روزانه فوتی دنیا که در اردیبهشت 0.42 درصد بود در خرداد  به 0.38 درصد و در تیرماه به 0.22 درصد کاهش یافته است.

ملاحظه می شود که ایران با تعداد 5098 نفر فوتی در تیرماه در جایگاه 12 دنیا قرار دارد. همچنین با متوسط نرخ رشد روزانه فوتی 0.2 درصد در همین جایگاه قرار دارد.

کشورهای اندونزی با متوسط نرخ رشد فوتی روزانه 1.2 درصد، بنگلادش 1.05 درصد و کلمبیا 0.54 درصد در جایگاه اول تا سوم دنیا قرار دارند. جهت اطلاع از 29 کشور با جمعیت  بالای 1 میلیون نفر بیمار تنها 14 کشور دارای متوسط نرخ رشد فوتی روزانه بالای 0.1 درصد بوده و سایر کشورها از جمله مکزیک، پرو، کانادا، آمریکا، اکراین، آلمان، انگلیس، فرانسه، اسپانیا، ایتالیا و ... دارای متوسط نرخ رشد فوتی روزانه کمتر از 0.09 هستند. ظاهرا فاصله ایران با کشورهای همزمان از منظر میزان متوسط رشد فوتی در حال افزایش بوده و برخلاف ایران در سایر کشورهای همزمان میزان مرگ و میر روند کاهشی داشته و به تدریج در حال کنترل است.

موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) ، جهت تسریع فرایند اطلاع رسانی در زمینه یافته های جدید علمی در مورد ویروس کووید-19 و کمک به پژوهشگران، سیاست‌گذاران حوزه سلامت و عموم مردم و نیز پاسخ دهی مطلوب به همه گیری جهانی، سامانه نماگرکووید-19 (ISC COVID-19 Visualizer) را از ابتدای بروز بیماری راه اندازی کرده است. اطلاعات این پایگاه شامل جدیدترین مقالات علمی تمام متن منتشر شده و پیش چاپ و نیز آمار مربوط به وضعیت انتشار بیماری بر اساس نقشه جهانی از وضعیت همه‌گیری بیماری کووید-19 بوده و با جستجو در آن تازه ترین آمار مبتلایان، مرگ و میر، درمان‌شدگان و همچنین نسبت های ابتلا به جمعیت به تفکیک هر کشور و مقایسه بر اساس نمودار زمانی-مکانی قابل مشاهده است. آدرس وبگاه این سامانه https://maps.isc.ac/covid19/)) بوده که از طریق وبگاه اصلی موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) https://www.isc.ac)) در دسترس می‌باشد. این سامانه همچنین به درخواست سازمان همکاری های اقتصادی کشورهای عضو دی هشت (D8) برای بهره برداری کشورهای عضو، در فروردین ماه 1399 با حضور نمایندگان کشورهای عضو این سازمان به دعوت مرکز بهداشت و حمایت اجتماعی سازمان D8 (D8-HSP) و نیز مرکز بهداشت جهانی (Chatham House) لندن به صورت ویدیوکنفرانس رونمایی و در وبگاه آن سازمان به آدرس (http://developing8.org/) قرار گرفت.

در حال حاضر حدود 18009 مدرک از آخرین یافته های علمی در خصوص ویروس کووید-19 در قالب مقاله تمام متن چاپ شده و پیش چاپ در این سامانه در دسترس محققان و پژوهشگران قرار دارد و البته این اطلاعات به طور روزانه به روز رسانی می‌شود. از این تعداد پژوهش، کشورهای آمریکا، چین و انگلیس به ترتیب با 2812، 2406 و 1224 مقاله بیشترین مشارکت علمی را در مقایسه با سایر کشورهای دنیا در این حوزه داشته اند. سایر کشورها از جمله ایتالیا (1179 مدرک)، فرانسه (447 مدرک)، کانادا (439 مدرک)، هند (417 مدرک)، آلمان (412 مدرک) و استرالیا (335 مدرک) به ترتیب در جایگاه های چهارم الی نهم قرار دارند. ضمنا کشور ایران با 283 مقاله جایگاه دهم دنیا را در پژوهش و تحقیق و یافته های جدید در خصوص ویروس کووید-19 دارد. در این سامانه همچنین مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های صادر شده توسط سازمان‌های معتبر دنیا از جمله سازمان بهداشت جهانی (WHO) در حوزه بهداشت، سلامت و مقابله با شیوع بیماری کووید –19  قرار دارد که می‌تواند مورد استفاده عموم قرار گیرد.