گزارش ثبت اختراعات جهانی توسط سازمان مالکیت معنوی جهانی منتشر شد

به گزارش لیزنا، دکتر جعفر مهراد استاد دانشگاه شیراز و موسس  ISC با اعلام این خبر گفت: از نظر ثبت اختراعات بین المللی، سال ۲۰۲۱ رکورد تازه ای را به جای گذاشته است. در این بین، برخی از اقتصاد های نوظهور تعداد بیشتری از درخواست‌های ثبت اختراعات بین المللی را به خود اختصاص داده اند. در بسیاری از این کشورها موسسات آموزش عالی در نوآوری و گسترش دامنه مالکیت معنوی نقشی مهم و برجسته ای ایفا کرده اند.

وی گفت: براساس گزارش سازمان مالکیت معنوی جهانی (WIPO) در سال ۲۰۲۱ میلادی تعداد ۲۲۷/۵۰۰ اختراع بین المللی به ثبت رسیده است. چین در بین تمام کشور های با ثبت بیشترین تعداد اختراعات (۶۹/۵۴۰)، در راس جدول رتبه بندی قرار دارد. چین از سال ۲۰۱۹ میلادی از این جهت نسبت به آمریکا جلو زده است. آمریکا از نظر ثبت اختراعات بین المللی در جایگاه دوم جهان ایستاده است(۵۹/۵۷۰). رتبه های سوم تا پنجم نیز به ترتیب در اختیار ژاپن ۵۰/۲۶۰، کره‌جنوبی ۲۰/۶۷۸ و آلمان ۱۷/۳۲۲ اختراع قرار دارد. کشورهای دیگری نیز در ثبت اختراع رکورد قابل توجهی بدست آورده اند: سنگاپور با ۲۳ درصد افزایش نسبت به سال گذشته تعداد ۱/۶۱۷ درخواست به ثبت رسانیده است. رشد کشور هایی مانند فنلاند و ترکیه ۱۳ درصد گزارش شده است.

دکتر جعفر مهراد گفت: گزارش WIPO نشان می دهد درخواست هایی که در قاره آسیا به ثبت رسیده است ۵۴/۱ درصد است. این نسبت در سال گذشته ۳۸/۵ درصد بود. طی ۵ سال متوالی کمپانی Huawei در چین با ۶/۹۵۹ درخواست ثبت اختراع در راس شرکت های رتبه بندی شده قرار دارد. کمپانی های Qualcomm در آمریکا با ۳/۹۱، سامسونگ با ۳/۰۴۱ در کره‌جنوبی و میتسوبیشی با ۲/۶۷۳ اختراع در ژاپن در رتبه های بعدی قرار دارند. طبق این گزارش، فناوری کامپیوتر با ۹/۹ درصد از کل اختراعات بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است.  بعد از ان، ارتباطات دیجیتال و فناوری پزشکی دیده می شوند.

وی افزود: میزان اختراعات بعضی از اقتصاد های نوظهور رشد قابل توجهی را نشان می دهد. در این بین،کل درخواست ثبت اختراعات ترکیه از رقم ۱۶۱۶ در سال ۲۰۲۰ به تعداد ۱۸۲۹ اختراع در سال ۲۹۲۱ افزایش یافته است. سایر اقتصاد های نوظهور که عملکرد بهتری از خود نشان داده اند شامل عربستان سعودی است که در رتبه ۲۵، برزیل ۲۷، آفریقای جنوبی ۳۵، شیلی ۳۶،مکزیک ۳۷ و تایلند در رتبه ۳۸ قرار دارند.

نقش دانشگاه ها در ثبت اختراع

استاد دانشگاه شیراز گفت: در اقتصاد های توسعه یافته، موسسات آموزش عالی به طرق مختلف نسبت به کوشش های بعمل آمده در حوزه های تحقیق و نوآوری که معیاری از تعداد اختراعات به ثبت رسیده است سهم و مشارکت قابل توجهی دارند. در مقابل، دانشگاه های اقتصاد های نوظهور، عمدتا به خاطر سطوح پایین تر سرمایه‌گذاری عمومی و مشارکت های محدود بین صنعت و آموزش عالی، به طور معمول اختراعات کمتری را تولید کرده اند. با وجود این، بعضی از اقتصاد های نوظهور که در رتبه بندی WIPO در رتبه های بالاتری قرار دارند، برای توسعه یک اکوسیستم آموزش عالی پویا و نواور گام های اساسی برداشته اند.  این روند  نشان می دهد که سهم موسسات آموزش عالی در توسعه بخشیدن به اقتصاد ملی و صنایع ارزش آفرین در خور توجه است. به عنوان مثال، موسسه مالکیت معنوی دانشگاه چالالونگ کورن در تایلند که در سال ۱۹۹۶ تاسیس شده است مسول حفاظت از مالکیت معنوی پزوهشگران این دانشگاه و حق تالیف و ثبت اختراعات ملی و بین‌المللی است. این موسسه از کاربردهایی پژوهشی در بافتار های صنعتی و اجتماعی پشتیبانی و به عنوان رابط دانشگاه با جامعه عمل می کند.

موسس  ISCگفت: رتبه تایلند در شاخص نوآوری جهانی  ۵۴۳ است که این کشور را به عنوان یکی از بازار های نوظهور پرتحول معرفی می کند. گرچه این موفقیت بیشتر به خاطر اکو سیستم مالکیت معنوی در آموزش عالی پویای این کشور است، اما در این شاخص بر  برونداد های "فناوری و دانش" تایلند نیز  که رقابت پذیر است تاکید گردیده است. در هندوستان "کمیسیون گرانت دانشگاه" با جباری کردن تاسیس مراکز حفاظت از مالکیت معنوی در موسسات آموزش عالی این کشور تقریبا در جهتی مانند تایلند فعالیت می کند.  در ترکیب با تعداد دیگری از ابتکارات ملی مانند کاهش هزینه های درخواست ثبت اختراع، یا نگرش اثربخش "چارچوب رتبه بندی موسسات ملی" به اختراعات، باعث شده است تا تعداد درخواست های ثبت اختراع و تجاری سازی آن از سوی دانشگاه های هندوستان افزایش پیدا کند.

وی افزود: در این میان، عربستان سعودی نمونه خوب دیگری است که آموزش عالی ان از روابط توسعه یافته تعیین کننده ای با صنایع و خدمات سود می برد. رتبه بندی ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان، با اعطای گواهی کاربرد پذیری اختراع، نوعی رتبه بندی است که سالانه از سوی آکادمی ملی مخترعان منتشر می شود. در رتبه بندی سال ۲۰۲۰ میلادی دانشگاه های عربستان سعودی از موقعیت برجسته ای برخوردار بوده و این کشور به عنوان یکی از اقتصاد های نوظهور معرفی شده است. برای مثال، دانشگاه نفت و معدن ملک فهد با رتبه ۱۴ دومین دانشگاه برجسته در خارج از ایالات متحده آمریکا است که بعد از دانشگاه شینهوا در چین (رتبه ۹) در جدول رده بندی دیده می شود. همین طور، رتبه دانشگاه ملک عبدالعزیز ۳۳ گزارش شده است.  از ۷۱ اختراع اعطا شده، ۲۷ مورد به بخش مراقبت های بهداشتی، ۲۲ مورد به صنایع توسعه ای، ۱۸ مورد به توسعه منابع طبیعی  و ۴ مورد دیگر به هوش مصنوعی و فناوری اطلاعات و ارتباطات مربوط می شود.

دکتر جعفر مهراد گفت: مثال دیگر از ارتباط خوب صنعت با آموزش عالی کمپانی صنایع پایه عربستان سعودی Saudi Basic Industries Corporation  (SABIC)وابسته به ارامکو است که نیروی محرک تحقیق و نوآوری و مشوق همکاری‌های نزدیک دانشگاه ها به ویژه دانشگاه ملک فهد با صنایع مختلف این کشور است.عملکرد کلی عربستان سعودی بازتابی از روابط خوب دانشگاه های این کشور با صنعت پیرامون مسایل مرتبط با مالکیت معنوی است.

گفتگو: اعظم رستگار