باید ارتباط دانشجویان و کتابداران را با منابع و متون تخصصی تقویت کرد

 دکتر احمد شعبانی استاد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان در گفتگو با لیزنا در پاسخ به این سوال که با توجه به پیشرفت علم و به روز شدن دانش در علم اطلاعات به غیر از تغییر در سرفصل های آموزشی، ما باید برای دانشجویان چه کار کنیم؟ گفت:  با سپاس و تشکر از همکاران لیزنا در زمینه توجه به جنبه های آموزشی و تغییرات حوزه فناوری در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی که موضوع مهم و حائز اهمیتی است؛ اجازه دهید از رویکرد مثبت در سوال شما آغاز نمایم و سپس پیشنهادات خود را در باب انطباق دانشجویان کتابداری و کتابداران با این زمینه طرح کنم.                                                                                              

پیش درآمد بحث بر این قرار است که از سال 1386 در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به همت جناب آقای دکتر مهراد و گروه ویژه ای از معلمین کتابداری به برنامه ریزی آموزشی در دوره های کتابداری مبادرت شد که در هر سه مقطع کارشناسی،کارشناسی ارشد، و دکترا تحولات مطلوبی صورت پذیرفت،که با خلاقیت و اقتباس از دگرگونی ها در فناوری برنامه های مناسب و روزآمدی در رشته و گرایش های کتابداری و اطلاع رسانی در کشور اعم در دانشگاه های دولتی و خصوصی ظاهر شد .من به ارزیابی برنامه های مذکور نمی‌پردازم، زیرا همواره در هر حوزه ای منتقدینی اظهار نظر می نمایند، فقط اشاره می‌کنم که فارغ التحصیلان دانشگاه های ایرانی در طول این یکی دو دهه در خارج از کشور و در داخل درخشش خوبی داشته که نتایج آن ملموس است. در تداوم این سیاستگذاری به دلیل برخی تغییرات در سطح کلان وزارتخانه و نفوذ موضوعات سیاسی در مباحث تصمیم‌گیری آموزشی با شعار تمرکززدایی موضوعاتی ظاهر شد که هر دانشگاه با توجه به ویژگی های خود مبادرت به برنامه ریزی آموزشی نماید که به واقع روندی است که در میان مدت و به نحو طبیعی دراز مدت تاثیرات نامطلوب به همراه دارد و محل بیان این ناهمگونی در این مکالمه و مصاحبه نیست.

وی در ادامه گفت:‌ اما در باب پاسخ به این زمینه که چگونه تغییرات جاری در فناوری را با تجربه و مهارت دانشجویان و کتابداران همساز نماییم، بایستی بیان شود در برنامه های آموزشی در کارگروه علم اطلاعات و دانش شناسی عتف به استقلال دانشجو در خود فراگیری یا به زبان اهل فن خودآموزی اهمیت داده شده و دروس متنوعی از سواد اطلاعاتی، مهارت‌های جستجو، و بحث های بازیابی و تفکر انتقادی تدوین شده که دانشجو و فارغ التحصیل را می تواند به سوی فراگیری سوق دهد. به منظور استنتاج و پاسخ محوری به این پرسش بایستی اشاره شود که دانشجو و کتابدار با بهره جویی از عناصر ذیل می تواند خود را با تغییرات فناوری هماهنگ نماید:                                                                                     

1.خودآموزی: بحث فراگیری مستقل، از موضوعات حساس آموزشی است که از قرن گذشته تا به امروز در جوامع پیشرفته به آن توجه شده و کتابدار ایرانی را می تواند در این زمینه با توفیق مواجه سازد.

2.مشارکت در فعالیت های علمی و ترویجی انجمن های علمی: خوشبختانه در سطح ملی و دانشجویی، انجمن های تخصصی مطلوبی با رویکرد برگزاری برنامه های آموزشی ظاهر شده که برنامه های متنوعی را ارائه می نمایند. شرکت در این برنامه ها به نحو طبیعی سطح مهارتی و تجربی کتابداران را ارتقا بخشیده، آنها را با دنیای نوینی آشنا می سازد که در حال دگرگونی می باشد.

3.برنامه های آموزشی ضمن خدمت: در سازمان های متنوع دانشگاهی و نهادهای کتابخانه های عمومی و شهرداری های کشور که با کتابخانه ها و مراکز فرهنگی ارتباط دارند توجه به فناوری و آموزش آن فزونی یافته و حساسیت نسبت به فراگیری آن موضوعی جدی تلقی می شود. بدون تردید مشارکت در برنامه های مذکور به توانمندی کتابداران انجامیده و مراتب آمادگی آنها را ارتقاء می دهد.

4.شرکت در سمینارها و وبینارهای علمی و ترویجی و کارگاه های آموزشی: از جنبه های مثبت جاری در انطباق با تغییرات فناوری بایستی به تشکیل سمینارها و وبینارها و کارگاه‌های آموزشی اشاره کرد. این گردهمایی ها به نحو طبیعی ناشی از تحولات تخصصی در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی است و تاثیر عمیقی بر اندیشه و فکر جامعه مخاطب دارد.

دکتر احمد شعبانی  در پایان افزود: البته یادآور می شوم تقویت ارتباط با منابع خارجی و پیوند دانشجویان و کتابداران با متون تخصصی در حوزه فناوری از طریق توانمندی زبان انگلیسی تاثیر قابلی در پاسخگویی به پرسش مذکور دارد و روند انطباق با تغییر در علاقه مندان به این حوزه دو چندان می کند.