کد خبر: 47401
تاریخ انتشار: سه شنبه, 09 خرداد 1402 - 10:02

داخلی

»

گاهی دور، گاهی نزدیک

«نوآوری» و «كسب‌وكار»های كتابخانه‌محور

منبع : لیزنا
فضه ابراهيمی
«نوآوری» و «كسب‌وكار»های كتابخانه‌محور

(لیزنا، گاهی دور/ گاهی نزدیک 343): فضه ابراهيمی، دكتراي علم اطلاعات و دانش‌شناسي و کارشناس مسئول امور کتابخانه‌های اداره کل كتابخانه‌هاي عمومي استان يزد: «نوآور‌بودن» مستلزم اندیشیدن به ایده‌های خلاقانه‌ای است که مشکلات مخاطبان را حل و یا برخی از جنبه‌های زندگی آن‌ها را کارآمدتر می‌کند. «نوآوری» پدیده‌ای نیست که فقط یک ‌بار رخ دهد، بلکه پديده‌ای مستمر و متشکل از فرآیند تصمیم‌گیری سازمانی، از توسعه ایده جدید تا کاربردی شدن آن است. نوآوری، مقوله‌ای چندبعدی و پردامنه است که بسیاری از زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی به شکلی با آن گره‌خورده‌اند. نوآوری صرفاً محدود به محصولات تولیدی نيست و «خدمات» به‌عنوان بخشی عظیم از اقتصاد جوامع را نیز در برمی‌گیرد. امروزه کلیدواژه «نوآوری در خدمات»، یکی از مباحث مهم و مورد توجه نوآوری در کسب‌وکار را به خود اختصاص داده است؛ اگرچه اکثر مراکز و سازمان‌ها به اهمیت نوآوری پی برده‌اند، ولی مدیریت نوآوری و خلاقیت همچنان در بسیاری از جوامع و سازمان‌ها مهجور و حتی ناشناخته مانده است. برای مدیریت نوآوری بايد برنامه‌ای هدفمند داشت تا زمینه‌های بروز نوآوری در سازمان‌ها و مراکز اجتماعی و محیط‌های کسب و کار و تبدیل آن‌ها به «خدمات نوین» محقق شود.

مفهوم «کسب‌وکار کوچک» شامل ایده‌ای برای ایجاد یک کسب‌وکار به منظور ارائه یک محصول یا خدمات مرکزی به مصرف‌کنندگان است. در اين راستا یکی از مراکز اجتماعی تأثیرگذار و مهم، کتابخانه‌های عمومی هستند. در گذشته، کتابخانه‌های عمومی تنها ارائه‌دهنده اطلاعات به‌صورت سنتی، آن هم فقط در محیط کتابخانه بودند. با پیشرفت فنّاوری و ایجاد زیرساخت مناسب و با رشد چشمگیر شبکه‌های اجتماعی، نحوه دسترسی و انتشار اطلاعات توسط کتابخانه‌ها تغییریافته است. کاربران کتابخانه نیز انتظار تغییر خدمات کتابخانه به شیوه‌های نوین را دارند و اگر کتابخانه نتواند خدمات و فعالیت‌های خود را به‌روز کند، عملاً با شکست مواجه می‌شود و دیگر قدرت رقابت با دیگر مراکز مرتبط را نخواهد داشت و، در نتیجه، مخاطبان و کاربران خود را از دست می‌دهد.

بسیاری از کتابخانه‌ها به‌عنوان مراکزی برای ایجاد، حفظ و ترویج کارآفرینی و کسب‌وکارهای کوچک عمل می‌کنند و خدمات نوینی را در این زمینه ارائه می‌دهند يا مي‌توانند ارائه دهند. با توجه به این‌که کتابخانه‌های عمومی دارای شبکه گسترده‌ای در مناطق مختلف با وضعیت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مختلف هستند و همچنین کاربران این کتابخانه‌ها با سطوح مختلف سواد اطلاعاتی شامل افراد بیکار و یا فاقد افراد بيکار هستند، ظرفیت مناسبی برای آموزش، رشد و توسعه کسب‌وکارهای کوچک دارند.

برخي از جلوه‌هاي ارتباط كتابخانه با كسب‌وكار را مي‌توان در موارد زير جست‌وجو كرد:

  ـ کتابخانه‌های عمومی مهم‌ترین مراکز فرهنگی و آموزشی برای جوامع محلی هستند و می‌توانند به‌عنوان محیط رشد کسب‌وکارهای کوچک و نوپا عمل کنند؛

 ـ با توجه به شرایط اقتصادی، عامل بیشترین مراجعات به کتابخانه‌هاي عمومي می‌تواند دریافت اطلاعات مكتوبِ مرتبط با مشاغل و کسب‌وکارهای کوچک باشد؛

ـ كتابخانه‌هاي عمومي مي‌توانند به‌عنوان «فضا»ی عمومی برای ایجاد فضای کسب‌وکارهای کوچک مورد استفاده قرار گيرند. برخی کتابخانه‌ها اتاق‌های کاری را برای دفترهای اجاره‌ای و شرکت‌های نوپا ارائه می‌دهند. این فضاهای نوآورانه، امکاناتی را ارائه می‌دهند که به علاقه‌مندان کسب‌وکار کمک می‌کند تا بهترین کارایی را از خود نشان دهند؛

ـ کتابخانه‌ها می‌توانند «کارگاه‌های مفيد آموزشی» بر اساس نیاز بالقوه منطقه در کتابخانه برگزار کنند؛

ـ کتابخانه‌ها به مؤسسات کسب‌وکار کمک می‌کنند تا الگوهای مستند خود را پیدا کنند؛ مثلاً برخی کتابخانه‌ها کتاب‌ها و منابع مفیدی ارائه می‌کنند که در تحقیقات مرتبط با کسب‌وکار مفيد هستند؛

ـ مؤسسات کسب‌وکار می‌توانند، با مرتبط‌شدن با کتابخانه‌ها و راهنمایی کتابداران، در بازاریابی محصولات خود بهتر عمل کنند؛

ـ کتابخانه‌ها تلاش می‌کنند با محلی‌شدن کسب‌وکارها و فروشگاه‌های حرفه‌ای، به کمک افراد متقاضی کسب‌وکار و نوآور بیایند.

 این نوع همکاری‌ها نه‌تنها به کسب‌وکارهای جدید و بازاریابی‌های خلاقانه کمک می‌کند، بلکه در ایجاد و توسعه ارتباطات محلی نیز اثربخش است. درنتیجه، کتابخانه‌ها به‌عنوان مراکز فرهنگی و آموزشی، فرصت ارائه برنامه‌های کاربردی مفیدی براي ايجاد کسب‌وکارهای کوچک دارند تا درک بهتری از دانش و فرهنگ و فرصت‌های خلاق «متناسب با نیاز هر منطقه» داشته باشند.