فقر کتاب های خارجی در کتابخانه های تخصصی / حوزه نشر به درون مرزهای کشور محدود است

  به گزارش لیزنا، نشست «تعاملات ناشران دانشگاهی با ناشران خارجی» به همت گروه آموزش، پژوهش و توسعه انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی  ۱۸ اسفندماه در دفتر این انجمن فرهنگی برگزار شد.

 این نشست با حضور مسعود پایدار، مدیر نشر دانشگاهی و عضو هیات مدیره اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، سید عباس حسینی نیک مدیر مسئول انتشارات مجد و بازرس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، مرتضی زینعلی مدیرمسئول نشر جامع نگر و مریم رونق قائم مقام انتشارات فرمنش برگزار شد.

 مسعود پایدار مدیر نشر دانشگاهی و عضو هیات مدیره اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با بیان اینکه این روزها چهاردهمین سالگرد انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی است، عنوان کرد: در سال‌های اخیر توجه انجمن به فعالیت های توسعه ای و آموزشی بیشتر بوده و در این راستا گروه های چندگانه ای ایجاد شده است.

 به گفته وی، در واقع اگر همه ما هدف توسعه کسب و کار شخصی خود را داشته باشیم انجمن با تسهیل بخشی (مانند کاهش هزینه های سربار بر نشر) به این امر کمک می کند.

 بازار مالی کشور به سمت نشر نمی آید

 پایدار بیان کرد: با توجه به سهم صنعت نشر از تولید ناخالص ملی در طی چندین سال اخیر به این نتیجه می رسیم که بازار مالی کشور به سمت نشر نمی آید علاوه بر این مشکل، مشکل بزرگ نشر ما محدود شدن درون مرزهای کشور است در حالی که حوزه دانشگاهی به میزان زیادی نیاز به تعاملات و ترجمه دارد.

 وی افزود: هرچند تحریم های بین المللی به این چالش ها اضافه شده اما ما در عین حال که با چالش ها و مشکلات مختلفی روبه رو بودیم، نقاط ثمربخش و مفیدی هم داشته ایم.

 این مدیر نشر دانشگاهی با اشاره به موضوع نمایشگاه بین المللی کتاب گفت: ناشران ما به بخش بین الملل نمایشگاه تاکنون توجه ای نشان ندادند و هرچند با این شکل فرصت هایی را ایجاد کرده اما این آهنگ قابل دوام نیست، درواقع بی‌توجهی به بخش بین الملل نمایشگاه کتاب تهران نشان می دهد که همکاران هنوز به ضرورت های این بخش پی نبردند.

 ورود کتابهای خارجی به داخل کشور با نقص روبه رو است

 سید عباس حسینی نیک مدیر مسئول انتشارات مجد و بازرس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با اشاره به فرصت های نشر بین المللی عنوان کرد: کشور ما عضو کپی رایت نیست و به این زودی هم عضو نخواهد شد.

 حسینی نیک با اشاره به گفته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که تقریبا ۸۰ درصد کتابهایی که وارد می شوند در زمان نمایشگاه کتاب است، گفت: بعنوان مثال در حوزه حقوق در دنیا شاید حداقل ۱۰ هزار عنوان کتاب وجود دارد اما در حالت خوش بینانه فقط یک هزار عنوان آن وارد کشور ما می شود بنابراین ورود کتاب‌ها به داخل کشور خیلی ناقص است و قیمت ها براساس عرف داخلی و وضع موجود نیست.

 وی افزود: ناشران خارجی به دلیل  تحریم و .. تقریبا ارتباطشان با ما قطع است و کتاب‌های خارجی موجود در کشور هم به جز یک یا دو مورد از نمایندگی های دبی و اردن و غیره وارد می شود و در این امر ما عقب هستیم. سال ۹۴ در نمایشگاه بین المللی تهران تنها یک ناشر خارجی که آن هم زیاد مطرح نیست حضور داشت و بقیه واسطه ها و فروشندگان این کتاب ها بودند.

 به گفته وی، واردکنندگان کتاب‌های خارجی نه تنها خاصیتی برای کشور ندارند بلکه بسیار مضر هستند چرا که جلوه ای بسیار بد از ایران و ناشران ایرانی می دهند.

 مدیر مسئول انتشارات مجد اظهار داشت: کتابخانه های تخصصی به کتاب‌های خارجی نیاز دارند اما به دلیل بودجه کم خود و قیمت بالای کتاب‌های مورد نیازشان، از این بابت بسیار فقیر هستند، درواقع تقریبا منابع تخصصی در داخل کتابخانه های دانشگاهها نیست و  میبایست به این موضوع دقیق تر فکر کرد.

 وی با بیان اینکه باید وضعیت موجود را تغییر داد، عنوان کرد: اگر تشکیلاتی برای نشر بین الملل فراهم و تاسیس شود نه تتها یک خدمت بزرگ علمی به کشور است بلکه آینده اقتصادی نشر هم وابسته به همین کتاب‌های خارجی خواهد بود.

  بی توجهی به عرصه بین المللی منجر به ظهور مشکلات جدید می شود

 در ادامه مرتضی زینعلی مدیرمسئول نشر جامعه نگر با اشاره به ضرورت تعاملات بین المللی ناشران بیان کرد: از آنجا که ناشران با مشکلات و چالش هایی در عرصه داخلی دست به گریبان هستند، شاید فکر می کنند که تعاملات بین المللی برای آن‌ها در اولویت نیست، در حالی که استفاده از کتاب خارجی برای دانشگاه‌ها و دانشجویان دارای یکسری مزایا است که از جمله آن‌ها می توان حمایت هایی که نویسندگان خارجی در کنار کتاب‌های خود به مخاطبان ارائه می کنند، نام برد.

 وی گفت: معتقدم مشکلات در عرصه داخلی ناشی از عدم توجه به زنگ خطرها از سوی ناشران و سیاستگذاران به این عرصه ها است، بنابراین در عرصه بین المللی هم اگر به این بی توجهی ها ادامه دهیم با مشکلات جدیدی در آینده روبه رو خواهیم شد.

 زینعلی اظهار داشت: متاسفانه وزارتخانه های فرهنگ و ارشاد اسلامی، علوم و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این زمینه هیچ راهبرد اساسی را نداشتند و آینده نگر نیستند و بیشتر برنامه هایی که در این زمینه می بینید نمایشی است.

 همچنین مریم رونق قائم مقام انتشارات فرمنش درباره اصلی ترین کارهای خود در نمایشگاه بین المللی فرانکفورت عنوان کرد: شناساندن بازار نشر دانشگاهی ایران و ظرفیت های آن و تشویق ناشران خارجی به حضور و شرکت در نمایشگاه کتاب تهران از جمله مهمترین و اصلی ترین کار ما در این نمایشگاه بود.

 به گفته وی، در این نمایشگاه با ۶۰ ناشر ارتباط برقرار شد و با ۱۸ مورد ملاقات رسمی داشتند.

 در ادامه هرکدام از افراد اصلی نشست به جمع بندی پرداختند و دو موضوع مهم زیر مطرح شد:

 پیشنهاد برخی نهادها به شورای سیاستگذاری سی امین نمایشگاه کتاب تهران مبنی بر این که «با توجه به ضرورت تقویت نشر بین الملل و حاکم نبودن قوانین کپی رایت پیشنهاد می شود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از ناشرانی که نسبت به خرید حق نشر کتاب از ناشران خارجی اقدام می‌کنند، از اعطای مجوز به درخواست های بعدی که فاقد خرید رایت از ناشر خارجی است، خودداری شود»  هم غیرقانونی است و هم بستر آن فراهم نیست.

 در حوزه داخلی ما ناگزیریم که تغییرات اساسی در زمینه آماده سازی زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری خود و تغییراتی به سوی جهانی شدن انجام دهیم که بتوانیم استانداردهای صنعت نشر را در ابعاد داخلی بالا ببریم، درواقع نه تنها این تغییرات را در سطح بنگاه‌های خرد و کوچک باید انجام داد بلکه باید توانست تلاش‌های زیادی در راستای همسو کردن مخاطبان (از جمله دانشجویان و استادان)، فشار بر تشکل ها و سیاست گذاران داشت تا برای انجام اقدامات موثر وارد این عرصه شوند.

در پایان نشست مدت زمانی برای پرسش و پاسخ تعیین شد تا هرکدام از حاضران جلسه سوالات و ابهامات خود را از افراد اصلی نشست بپرسند و پاسخ های جامع و بدون ابهام را برای رفع موضوع مورد بحث در نشست دریافت کنند.