دوره پنجم پایتخت کتاب ایران کلید خورد

به گزارش لیزنا، معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طرح «انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران» را با هدف توسعه فرهنگی و ترویج کتاب‌خوانی از طریق حمایت از برنامه‌ها و پیشنهادهای نو و ابتکاری، اثربخش و پایدار برگزار می‌کند. «پایتخت کتاب ایران» عنوانی است که هر سال به یک شهر شرکت کننده اعطا می‌شود که بر اساس نظر هیئت داوران، بهترین برنامه را برای ترویج کتاب‌خوانی ارائه کرده باشند.

بر اساس این فراخوان، برنامه‌های سال 1398 هر شهر در زمینه ترویج کتاب‌خوانی که با همکاری دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی تدوین و با امضای شهردار و رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه شود، قابلیت شرکت در طرح پایتخت کتاب ایران را دارد. شهر انتخاب شده ملزم به ارائه گزارش‌ّهای دوره‌ای منظمی از پیشرفت برنامه‌های ارائه شده به دبیرخانه طرح انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران است. اگر شهر انتخاب شده تا پاییز آن سال بر اساس برنامه‌ها و جدول زمان‌بندی ارائه شده فعالیت قابل توجهی نداشته باشد، احتمال تجدید نظر و پس گرفتن عنوان پایتخت کتاب براساس رأی هیئت داوران وجود خواهد داشت.

شرایط حداقلی برنامه‌های هر شهر

برنامه ارسالی باید حاوی معرفی مجموعه برنامه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی، ترویجی و ابتکاری در حوزه کتاب برای حداقل یک سال و حداکثر دو سال با شرایط زیر باشد:

1-   مشارکت همه اجزای صنعت نشر (پدیدآورندگان، ناشران، توزیع‌کنندگان، کتاب‌فروشان، کتاب‌داران و...)

2-   مشارکت نهادها و فعالان حوزه کتاب و کتاب‌خوانی مانند کتابخانه‌ها، کتاب‌داران و غیره

3-   مشارکت سازمان‌های غیردولتی و دولتی مرتبط با کتاب‌خوانی

4-   حضور فعال مفاخر، مشاهیر و هنرمندان شاخص و محبوب

5-   در نظر گرفتن طیف گسترده مخاطب‌‌ها (ازجمله زنان، کودکان، نوجوانان و ...)

6-    برنامه‌های باید اثربخش، خلاقانه و پایدار باشند.

ویژگی‌های کلی برنامه‌های ارسالی شهرها

ویژگی‌های کلی برنامه‌های ارسالی شهرها به دبیرخانه انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران باید به شرح زیر باشد.

1- برنامه‌ها، فعالیت‌ها و اقدام‌ها به طور ویژه برای پایتخت کتاب طراحی شده باشد.

2- متناسب با نیازهای محلی، آیین‌های بومی و ارزش‌های دینی و ملی باشد.

3- تأثیرات پایداری در ارتقای سطح فرهنگ کتاب‌خوانی داشته باشد.

4- از مشارکت مردمی و پشتیبانی شرکت‌های بزرگ تجاری، کارخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی برای تأمین هزینه‌ها و سرمایه‌گذاری برخوردار باشد.

5- قابلیت الگوبرداری داشته باشد.

6- در محتوا و شیوه اجرا نوآورانه و کیفی باشد.

7- برنامه‌های هر شهر می‌تواند شامل تمام شهرستان‌ها و روستاهای آن باشد.

8- قابلیت و ضمانت اجرایی داشته و اسناد لازم برای ضمانت اجرایی به پیوست باشد. (اسنادی همچون توافق‌نامه‌ها، قراردادهای اجرایی، مصوبات شورای شهر و شوراهای ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، به‌عنوان مستندات تضمینی در نظر گرفته می‌شوند.)

9- برآورد کلی از هزینه‌های برنامه‌ها داشته باشد. در برآورد مالی به منابع تأمین منابع، شیوه‌های بهره‌وری و کسب بیشترین تأثیر اشاره شود.

10- گستره اجرای برنامه می‌تواند در سطح شهر، یا در سطوح محلی، ملی و حتی منطقه‌ای و بین‌المللی باشد.

11- جدول زمانی قابل ارزیابی و پیگیری دقیقی را ارائه دهد.

 اسناد و مدارک لازم

مدارک لازم برای شرکت در رویداد انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران به شرح زیر است.

 1- فرم‌های تکمیل‌شده با امضا و مهر رئیس اداره یا مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهردار

2- مشروح طرح‌ها و برنامه‌ها

3- مستندات شامل توافق‌نامه‌ها، قراردادهای اجرایی، تعهدنامه‌ها، مصوبات شورای شهر و شورای اداری شهرستان و صورت جلسات امضا شده شورای تدوین برنامه شهر و غیره.

4- جدول زمان‌بندی ماهیانه

5- گزارش پیشرفت برنامه‌های سال گذشته براساس جدول ارائه شده و همراه با مستندات مکتوب و تصویری (برای شهرهایی که در دو دوره‌ گذشته برنامه پایتخت کتاب ایران شرکت کرده‌اند.)

نحوه شرکت

علاقه‌مندان می‌توانند مدارک لازم را تا پایان وقت اداری روز سه شنبه ۲۰ آذر ۱۳۹7 از طریق پست به دبیرخانه مرکزی انتخاب و معرفي پایتخت کتاب ایران  ارسال کنند. دبیرخانه مرکزی در تهران، خیابان شهید مطهری، خیابان فجر (جم سابق)، شماره7، ساختمان فجر، طبقه6، کد پستی 1589743111  قرار دادرد. همچنین برای اطلاع بیش‌تر از این رویداد می‌توانند با شماره‌ تلفن‌های  88342979 – 88861324  تماس‌ حاصل نمایند. فرم‌های خام و دستورالعمل‌های اجرایی در وب سایت http://bookpromotion.ir قابل دسترس است و ضرورت دارد پنج فرم «معرفی شهر، زیرساخت‌ها، چشم‌اندازها و برنامه‌های آن»، «فهرست برنامه‌های عملیاتی»، «شرح برنامه‌های عملیاتی انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران»،  «جدول عملکرد فعالیت‌های سال گذشته» و «جدول زمان‌بندی اجرای برنامه‌ها» تکمیل و همراه مدارک و مستندات ارسال شوند.  

بر اساس این گزارش، هدف از انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران، کمک به توسعه پایدار، فرهنگی و اجتماع‌محور شهرها و انسجام‌بخشی به فعالیت‌های فرهنگی در شهرها با محوریت کتاب و کتاب‌خوانی عنوان شده است. هم‌چنین کشف، جذب، ساماندهی و بهره‌گیری از امکانات و ظرفیت‌های محلی و بومی برای ترویج کتابخوانی  و تقویت برنامه‌ریزی و نگاه به آینده از دیگر اهداف این رویداد است. این طرح با مشارکت برخی از نهادهای دولتی و غیردولتی از جمله کمیسیون ملی یونسکو، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، تشکل‌های نشر، و دیگر نهادها و سازمان‌های فعال و علاقه‌مند در این زمینه اجرا می‌شود. شهر منتخب علاوه بر لوح تقدیر مقامات عالی‌رتبه کشوری، مجموعه‌ای از تسهیلات، اعتبارات و منابع فرهنگی دریافت خواهد کرد.

هم‌اکنون کاشان به عنوان چهارمین پایتخت کتاب ایران فعالیت می‌کند و در ادوار پیشین شهر‌های اهواز، بوشهر و نیشابور پایتخت کتاب ایران بودند.