«چهل سال نشر کتاب در ایران» منتشر شد

به گزارش لیزنا، کتاب «چهل سال نشر کتاب در ایران» با هدف ارائه نگاه توصیفی، تطبیقی و تحلیلی به چهار دهه تولید و نشر کتاب در کشور از سوی موسسه خانه کتاب راهی بازار نشر شد. 
«چهل سال نشر کتاب در ایران» از «درآمد» و دو «بخش» تشکیل شده است. بخش مقدماتی با عنوان«درآمد» نگاهی است به آمار کتاب قبل از انقلاب اسلامی در دوره اول پهلوی دوم(از سال 1320 تا 1356) که به صورت سالانه و در قالب نمودار ارائه شده است و بخش اول با عنوان «کتاب» در سه فصل به آمار کتاب در چهل سال پس از انقلاب اسلامی(1396-1357)، بررسی آماری کتاب های برتر در سال های پس از انقلاب اسلامی(1383-1395) و آمار پدیدآورندگان در چهل سال پس از انقلاب اسلامی(1396-1357)می پردازد و در بخش دوم با عنوان«ناشران»به آمار و اطلاعات مربوط به ناشران حقوقی، ناشران حقوقی عضو شابک، ناشران حقیقی و کاغذ می پردازد. 
نیکنام حسینی پور در مقدمه این کتاب نوشته است: «برایند کلی مرور 69 نموداری که در این کتاب عرضه شده، به ویژه از نظر تعداد عناوین و تعداد ناشران، رشد، تکامل و فزونی را نشان می دهد. اکثر نمودارها نشان می دهند در دهه نخست که دوران تثبیت نظام جمهوری اسلامی و سپس جنگ تحمیلی را پشت سر نهادیم، طبیعتا صنعت نشر هنوز جان نگرفته بود لذا در کمترین حد تولید و تحرک قرار داشت. اما در دهه دوم، با پایان جنگ و آغاز به کار دولت سازندگی (دولت های پنجم و ششم)، نظام های مدیریتی و اقتصادی صنعت نشر نیز قوام یافت و آرام آرام رو به بالندگی نهاد. دهه سوم، همزمان با دولت اصلاحات (دولت های هفتم و هشتم)، دوران جهش و شکوفایی صنعت نشر بود. در این دهه، تعداد عناوین به سرعت افزایش یافت و بیشترین مجموع شمارگان در یک سال (1385) در این دهه اتفاق افتاد. نمودارها نشان می دهند از اواخر دهه سوم تا نیمه دهه چهارم، یعنی در دوران دولت های نهم و دهم، از شتاب پیشین کاسته شده است. تحمیل های ظالمانه تحریم های بین المللی از عوامل اصلی این رکود نسبی بود. اما در نیمه دهه چهارم، در پی برجام در دولت یازدهم، صنعت نشر بار دیگر جان گرفت و دوران رکود پیشین را نیز جبران کرد به نحوی که در پایان دهه چهارم(1396) تعداد عناوین کتاب ها به رکور 91 هزار و 114 عنوان رسید.»
مجتبی تبریز نیا مولف کتاب در دیباچه این اثر آورده است: «کتاب متشکل از 69 نمودار است که در آنها اطلاعات، اعداد و ارقام مربوط به تعداد کتاب ها، ناشران و پدیدآورندگان کتاب در طول چهل سال پس از انقلاب اسلامی بر اساس جامع ترین و فراگیرترین آمار و اطلاعات قابل استخراج از بانک اطلاعات موسسه خانه کتاب نمودارهای دوازده گانه موضوعی، نمودار نسبت جمعیت به تولید کتاب، آمار پروانه های نشر صادر شده بعد از انقلاب، قیمت کاغذ، تعداد پدیدآورندگان، برش های دهه ای و تقسیم بندی های دوره ای دولت ها آمده است. 
آمارهای این کتاب وضعیت نشر کتاب را در طول چهل سال پس از انقلاب اسلامی در زمینه های مختلف اعم از موضوعی، جغرافیایی و حوزه های مختلف نشر به ویژه پدیدآورندگان و ناشران نشان می دهد. این آمارها به مثابه داده های پایه و مواد خامی هستند که اینک در اختیار صاحب نظران، دانشگاهیان، پژوهشگران، کارشناسان، دست اندرکاران و مدیران صنعت نشر، مدیران ارشد فرهنگی و اصحاب رسانه قرار گرفته اند تا هر کدام به فراخور حوزه تخصصی خود به تجزیه تحلیل آن بپردازند.»
مهمترین ویژگی این کتاب نگاه چهل ساله به موضوع است. این ویژگی هم در شیوه تنظیم کتاب هم در نحوه ترسیم نمودارها وهم در مقایسه چهار دهه ای روندها نشان داده شد که حاصل آن، یافته های جدید در برخی حوزه ها است. برای نخستین بار روند چهل ساله وضعیت نشر کتاب در موضوعات ده گانه رده دیویی به انضمام دو حوزه «کودک و نوجوان» و «کمک آموزشی» در مجموع دوازده حوزه موضوعی هر کدام در یک نمودار مستقل بررسی شده اند که آگاهی های بسیار مهمی از جمله فزونی قابل ملاحظه حوزه کمک آموزشی، رشد قابل توجه کتاب های فلسفه، روان شناسی، علوم اجتماعی و ادبیات و کاهش نسبی کتاب های دینی در سال های اخیر به دست می دهند. 
همچنین، نمودار مقایسه ای جمعیت نسبت به تعداد عناوین و شمارگان کتاب، برای نخستین بار در این نسخه ارائه شده است. این نمودار نشان می دهد بر خلاف تصور رایج، در طول چهار دهه بعد از انقلاب، سرانه تولید کتاب نسبت به جمعیت رشد مطلوبی داشته است. 
در این کتاب برای نخستین بار آمار تعداد پروانه نشرهای صادر شده پس از انقلاب بر اساس استعلام از «اداره کل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی» به صورت سالانه ارائه شده که بررسی و مقایسه آن ابهامات رایج در مورد تعداد ناشر

ان کشور را تا حدود زیادی بر طرف کرده است.
کتاب «چهل سال نشر کتاب در ایران» با شمارگان 500نسخه به بهای 120هزار تومان از سوی موسسه خانه کتاب منتشر شد.