علمسنجی در حوزه ارزیابی و سیاستگذاری علمی کاربرد دارد

 به گزارش لیزنا، در ابتدای این نشست، دکتر عبدالرضا نوروزی­ چاکلی، عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد و دبیر پنل علم‌سنجی ضمن اشاره به تأثیر شگرف دریافت کمک‌های علمی و فکری از اعضای پنل و هم اندیشی با متخصصان گفت: باید به ظرفیت‌های بین‌المللی رشته علم‌سنجی همچون نشریات تخصصی معتبر، مؤسسات پژوهشی و متخصصان برجسته در این حوزه توجه کرد.

وی به برخی از پیشنهادهای مطرح شده برای پنل اشاره کرد. اقدامات و تجربیات سازمان‌ها در به کارگیری نیروهای متخصص علم‌سنجی، علم‌سنجی و ظرفیت‌های شغلی آن با توجه به اسناد بالادستی، مهارت‌های متخصصان علم‌سنجی، علم‌سنجی و خوداشتغالی و راهکارهای استفاده از علم‌سنجی از جمله این پیشنهادها است.

چاکلی به دعوت از معاونین و مدیرکل‌های مرتبط در وزارت علوم برای حضور در پنل علم‌سنجی در کنگره اشاره کرد و از حضور دکتر پیام کبیری رئیس مرکز توسعه و هماهنگی اطلاعات و انتشارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، اعضای هیئت علمی دانشگاه شاهد، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و پژوهشگران و دانشجویان در این نشست تشکر کرد.

در ادامه دکتر  محمد زره‌ساز، دبیر علمی پنجمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات ایران، ابراز امیدواری کرد تا کنگره متخصصان علوم اطلاعات با شرکت حداکثری دانشگاهیان، حرفه‌مندان و مدیران و تصمیم‌سازان به اهداف خود در توسعه علمی و حرفه‌ای حوزه علوم اطلاعات برسد. 

وی در ادامه افزود: کتابخانه‌های مرکزی در دانشگاه‌ها می‌توانند به عنوان مراکز مهمی برای رصد و پایش‌ وضعیت علمی دانشگاه و اعضای جامعه علمی آن باشند. امروزه این تخصص و این رشته در زیر چتر علم اطلاعات و دانش‌شناسی آموزش داده می‌شود و باید جایگاه فارغ‌التحصیلان در کسب جایگاه‌های شغلی و حرفه‌ای به رسمیت شناخته شود.

زره ساز به مهاجرت برخی کتابداران دانشگاهی به زیرمجموعه‌های پژوهشی دانشگاه اشاره کرد و نقش و کارآمدی آنها را در این پست‌های جدید یادآور شد و با توجه به دانش و مهارت‌های فارغ‌التحصیلان علم اطلاعات و دانش‌شناسی و علم‌سنجی خواستار استفاده بیشتر از آنها در پست‌های شغلی مرتبط با مجموعه‌های پژوهشی شد.

در ادامه نشست، دکتر حمزه علی نورمحمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد، ضمن اشاره به موانع اداری موجود در سازمان امور استخدامی کشور که در دامن زدن به معضل شغلی این رشته تأثیرگذار بوده است، اظهار کرد: کشورهای اروپایی به خصوص آلمان در حوزه علم سنجی بیشتر کار می‌کنند، و این رشته با توجه به حوزه وسیع و ماهیت بین رشته‌ایش، در حوزه ارزیابی و سیاستگذاری کاربرد دارد و نیاز است در سازمان اداری و امور استخدامی در رابطه با وضعیت این رشته بازنگری شود.

دکتر پیام کبیری، رئیس مرکز توسعه و هماهنگی اطلاعات و انتشارات علمی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در ادامه گفت: در وزارتخانه، واحدی به نام مهندسی مشاغل وجود دارد که براساس دفترچه سازمان اداری و امور استخدامی کشور شرایط احراز هر رشته را تعیین می‌کند. با تلاشی که در این چند سال در وزارت بهداشت انجام دادیم، توانستیم شرایط احراز و رسته‌های شغلی مرتبط با کتابداران و فارغ‌التحصیلان علم‌سنجی را اصلاح کنیم.

وی افزود: دو رسته شغلی عمومی و تخصصی در دفترچه مشاغل وجود دارد. کتابدار جزء رسته‌های شغلی عمومی در وزارت بهداشت محسوب می‌شود، و تلاش ما بر آن بود تا رشته کتابداری از رشته عمومی به رشته تخصصی انتقال داده شود. تلاش ما بر این است تا از دانش آموختگان علم سنجی به ­عنوان اتاق فکر در مجموعه وزارت بهداشت استفاده شود. این اتفاق باید در وزارت علوم هم رخ بدهد.

کبیری در پایان سخنانش به برگزاری نهمین گردهمایی رؤسا و کارشناسان ادارت علم‌سنجی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در تاریخ 17 و 18 مهر در شهر زنجان اشاره کرد.  

دکتر سعید اسدی، عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد، به ضرورت افزایش شناخت همکاران از محتوای رشته علم سنجی و کاربرد آن در دفاتر نشریات و مجلات  برای ارتقای رتبه بین‌المللی دانشگاه­ها و ضرورت ترویج این رشته در جامعه پرداخت. وی همچنین خواستار دعوت از نمایندگانی از استارتاپ‌ها و پارک‌های فناوری در پنل کنگره به منظور معرفی قابلیت‌های علم‌سنجی برای تولید محصولات دانش‌پایه و اشتغال شد.

در ادامه پیش نشست علم سنجی، دکتر نوروزی ­چاکلی ضمن تأکید بر ضرورت تغییر و تعریف شرایط احراز کتابدار در دفترچه مهندسی مشاغل و اداره کارگزینی، گفت: به دلیل اینکه در وزارت بهداشت سیستم متمرکز عمل می‌کند، وقتی افراد تأثیرگذار و مثبتی در رأس باشند به سرعت به دانشگاه‌ها سرایت می‌کنند، در وزارت علوم و تحقیقات، فناوری منع قانونی نسبت به این مسئله وجود ندارد، ولی به توان و تبحر افراد در رأس بستگی دارد.

همچنین دکتر زره‌ساز اظهار کرد: کمیته مطالعات صنفی انجمن تلاش‌هایی برای برقراری ارتباط با سازمان اداری و امور استخدامی انجام داده و مکاتباتی نیز در راستای اصلاح رسته‌ها و شرایط احراز شغل‌های مرتبط و همچنین تعریف مشاغل جدید در حوزه علوم اطلاعات انجام شده است. وی اظهار امیدواری کرد این ارتباطات در آینده بیشتر شود و به نتیجه برسد.

 دکتر کبیری، در این باره گفت: تجارب متخصصان این رشته باید در قالب کارگاه‌های جانبی در کنگره به دانشجویان منتقل شود، و باید نرم‌افزارهای مرتبط وزارت علوم و وزارت بهداشت را ارزیابی کنیم. وی در ادامه افزود: آموزش مداوم و مستمر برای کاربران نهایی وجود داشته باشد و انتقال تجربیات تنها محدود به کنگره نشود.

 دکتر المیرا جنوی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور گفت: اهمیت و جایگاه رشته در داخل و خارج از کشور باید تبیین شود. باید از مدیران تصمیم‌ساز در این حوزه برای حضور در پنل دعوت کرد تا با شنیدن مباحث به شناختی از این حوزه دست یابند و بتوانند به سفیران این حوزه بدل شوند.

عباس رجبی، کارشناس پژوهش دانشگاه امام صادق، ضمن اشاره به به بحث شبکه‌های اجتماعی و بازنمون مباحث علم سنجی در جامعه گفت: در بحث ترجمان دانش، میزان نفوذ علم در جامعه و کارهای صورت گرفته در شبکه‌های اجتماعی و وب سنجی باید مورد بررسی قرار گیرد. وی خواستار ارائه تجارب در قالب کارگاه‌ها و انجام ارزیابی‌های تخصصی در رابطه با نرم‌افزارهای موجود در حوزه علم‌سنجی شد.

در پایان دکتر نورمحمدی گفت: رشته علم سنجی بین سایر گرایش‌های رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی بهترین است، و با برگزاری کارگاه‌های ویژه و ترویج این مباحث در معاونت علم و فناوری دانشگاه‌ها می‌توان به جا افتادن بیشتر رشته کمک کرد.

وی در ادامه افزود: کارگاه‌ها باید به صورت فصلی یا سالانه با دعوت از معاونت‌های پژوهش و فناوری دانشگاه‌ها برگزار شوند، و مطالبه‌گری‌ها باید توسط دانشجویان و اعضای هیئت علمی صورت گیرد.

گزارش: مریم امرایی و ملیکا خرمشکوه؛ اعضای کمیته اجرایی و روابط عمومی کنگره پنجم