باید از تحول دیجیتال به نفع مردم و به نفع حرفه استفاده کنیم

به گزارش خبرنگار لیزنا، نشست خبری ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات و پنجمین دوره جوایز ملی انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران با حضور دکتر فریبرز خسروی، رئیس انجمن کتابداری و اطلاع­‌رسانی ایران، دکتر میترا صمیعی، دبیر علمی ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات، دکتر مهرناز خراسانچی، دبیر اجرایی و دبیر کمیته راهبری ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات، دکتر محمد زره ساز، دبیر جوایز ملی انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران 12 آبان در سالن اندیشگاه کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.

دکتر فریبرز خسروی، رئیس انجمن کتابداری و اطلاع‌­رسانی ایران با اشاره به سابقه شکل‌گیری کنگره متخصصان علوم اطلاعات گفت: کنفرانس‌هایی که پیش از این در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی برگزار می‌شد، اغلب جنبه تئوری داشتند. با این دغدغه، کنگره متخصصان علوم اطلاعات به همت انجمن کتابداری و اطلاع­‌رسانی ایران طراحی شد و آغاز به کار کرد. خوشبختانه از زمان برگزاری این کنگره (سال ۱۳۹۴) توانسته‌ایم زمینه مناسبی را برای تعامل و بهره‌مندی از تجربیات خبرگان، دانشگاهیان و پژوهشگران این حوزه  فراهم کنیم. امیدواریم امسال و در ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات نیز بتوانیم به صورت کامل و نافع به این مهم دست پیدا کنیم.

رئیس انجمن کتابداری و اطلاع‌­رسانی ایران بیان کرد: در عین حال، در کنگره متخصصان علوم اطلاعات صرفاً به بیان نقطه نظرات اکتفا نشده و از مدت‌ها قبل از برگزاری کنگره، کارگروه‌هایی تشکیل می‌شود و به صورت تخصصی، زمینه‌های تخصصی هر کارگروه مورد بحث و تبادل نظر قرار می‌گیرند. امسال به دلیل شرایط همه‌گیری بیماری کرونا و تغییر زمان برگزاری کنگره از خردادماه به آبان‌ماه ۱۴۰۰، فرصت بیشتری در اختیار کمیته‌ها و کارگروه‌های تخصصی قرار گرفت. از این طریق، به جای ارائه صرف مقاله در کنگره، کار در یک کارگروه تخصصی مطرح شده در یک کار گروهی کار چکش بخورد و مطرح شود و بالنده شود و در نهایت، در کنگره ارائه خواهد شد که از این حیث بسیار نافع‌تر خواهد بود.

دکتر خسروی گفت: موضوعی که برای کنگره امسال انتخاب شده است، موضوع «ما و تحول دیجیتال: راهبردهای تحول دیجیتال در کتابخانه‌ها، آرشیوها و موزه‌ها» است که کاملاً متناسب با شرایط روز جامعه و بحث کرونا است. حضور کرونا، دنیا را به لحاظ فهمی که از مباحث دیجیتال داشت، به ۵۰ سال بعد پرتاب کرد. شاید ۲۰ تا ۳۰ سال طول می‌کشید تا درک کنیم تحولات دیجیتال تا این حد می‌تواند در زندگی انسان موثر باشد (و کرونا این زمان را کاهش داد). انتخاب این موضوع برای کنگره ششم نشان می‌دهد که نحوه برخورد کتابداران، کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مراکز آرشیوی با این تحولات سریع و بنیادین در حوزه دیجیتال چگونه باید باشد و چگونه می‌توانیم از این ابزار فناورانه به نفع مردم و به نفع حرفه استفاده کنیم.

 دکتر خسروی افزود: کرونا باعث شد که دو بار زمان کنگره به تعویق بیفتد. طبیعتاً هم باید سال قبل آبان برگزار می‌شد که نشد،  قرار بود در خرداد برگزار بشود که به علت پیک قوی که حاکم شد و مشکلاتی که پیش آمد و مجموعاً دوستان به این نتیجه رسیدند که کار را مجموعاً در همین آبان به اتمام برسانند. امیدوارم که با تلاش  بی وقفه ای که دوستان عزیز  داشتند و زحمات زیادی که کشیدند،  ما شاهد یک کنگره پرکار و پر ضمر باشیم

 مشارکت در انتخابات 

رئیس انجمن کتابداری و اطلاع‌­رسانی ایران در این نشست همچنین به موضوع انتخابات آتی این انجمن اشاره کرد و گفت: از همه کسانی که به این حوزه احساس تعلق دارند، درخواست می‌کنم که علاوه بر کاندید شدن برای عضویت در هیأت مدیره انجمن، در انتخابات نیز شرکت کنند. کارهای مدنی جز با مشارکت مردم شکل نمی‌گیرد و انجمن کتابداری و اطلاع‌­رسانی ایران همواره تلاش کرده است با درهای باز، از همه عزیزان استقبال کند.

همگرایی بین کتابخانه ها  آرشیوها و موزه‌ها

دکتر میترا صمیعی، دبیر علمی ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات نیز در این نشست به موضوع انتخاب‌شده برای کنگره امسال اشاره کرد و گفت: بحث تحول دیجیتال از این جهت برای ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات انتخاب شد که فناوری‌های نوین اطلاعاتی دائماً درحال توسعه و گسترش هستند و کتابخانه‌ها، آرشیوها و موزه‌ها باید به صورت مستمر در مسیر این تحول‌ها قرار بگیرند. دلیل قرارگیری این ۳ مرکز در کنار هم از این جهت است که بیان کنیم، علوم اطلاعات فقط در کتابخانه‌ها خلاصه نمی‌شود و در آرشیوها و موزه‌ها نیز مباحث مربوط به علوم اطلاعات وجود دارد و به دنبال این هستیم که همگرایی بین این مراکز ایجاد کنیم.

دکتر صمیعی افزود: ۱۸ کارگروه تشکیل شده است که به صورت تخصصی روی موضوعات مرتبط با تحول دیجیتال مطالعه داشته و حدود ۳۰ پیش‌پنل تخصصی را برگزار کردند. همچنین ۲ کارگاه تخصصی نیز برگزار شد که مباحث اخلاقی در عصر دیجیتال را مورد بررسی قرار داد. هر سال و همزمان با برگزاری کنگره، فراخوانی از سوی دبیرخانه کنگره اعلام منتشر می‌شود و در ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات، ۲۷ دستاورد شامل ۹ ایده، ۱۱ تجربه و ۷ مقاله به دبیرخانه کنگره ارسال شد. ایده‌ها در قالب برنامه‌ای تحت عنوان "تاک" (تجربه و ایده کتابداران) مطرح خواهند شد.

وی تأکید کرد: در دوره‌های قبل، کنگره به صورت حضوری برگزار می‌شد که زمینه‌ مناسبی را برای بحث و تبادل نظر مستقیم میان متخصصان علوم ارتباطات فراهم می‌کرد. اما متأسفانه امسال به دلیل همه‌گیری بیماری کرونا در کشور، تمامی پنل‌های تخصصی کنگره به شکل مجازی برگزار خواهند شد و درخصوص برگزاری نیمه حضوری مراسم افتتاحیه و اختتامیه، بزودی تصمیم‌گیری خواهد شد. در کنار پیش‌پنل‌هایی که برگزار کردیم، یک دوره حرفه‌ای تحول دیجیتال در قالب ۴ کارگاه با حضور دکتر مصطفی مرشدی، متخصص حوزه تولید دیجیتال برگزار شد. همچنین ۶ کارگاه نیز در زمینه موضوعات تحولات دیجیتال (راهبردها، مدیریت چابک، مدیریت سیستمی و ...) برگزار شد. ۷ کارگاه نیز با موضوعات تحول دیجیتال برنامه‌ریزی شده است که در روزهای پنجشنبه برگزار خواهد شد و کتابداران با شرکت در این کارگاه‌ها می‌توانند خود را در مسیر تحول دیجیتال قرار دهند.

دبیر علمی ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات گفت: در پنل‌های اصلی کنگره، میزبان تعدادی از متخصصان علوم ارتباطات از چند کشور جهان خواهیم بود. پنل‌های کنگره به صورت موازی برگزار نخواهند شد تا زمینه بهره‌مندی از تمام پنل‌ها برای متخصصان، پژوهشگران و علاقه‌مندان فراهم شود. برنامه‌های پنل‌ها از طریق وب‌سایت کنگره متخصصان علوم ارتباطات اطلاع‌رسانی خواهد شد.

۶۰ کتابدار به شکل داوطلبانه برای همکاری با کمیته اجرایی کنگره اعلام آمادگی کردند

دکتر مهرناز خراسانچی، دبیر اجرایی و دبیر کمیته راهبری ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات با اشاره به برگزاری مجازی این کنگره گفت: تلاش کرده‌ایم بستر مناسبی را برای بهره‌مندی متخصصان، پژوهشگران و علاقه‌مندان این حوزه فراهم کنیم. شرایط را به گونه‌ای تدارک دیده‌ایم که امکان پذیرش بیش از ۵۰۰ شرکت‌کننده در هر پنل را خواهیم داشت. ثبت‌نام اعضای انجمن کتابداری و اطلاع‌­رسانی ایران در کنگره رایگان است و سایر علاقه‌مندان با ثبت‌نام از طریق سایت کنگره، می‌توانند در پنل‌ها حضور پیدا کنند و به این افراد، گواهی حضور در کنگره اعطا خواهد شد. با فعال شدن عضویت در انجمن کتابداری و اطلاع‌­رسانی ایران، امکان بهره‌مندی از سایر برنامه‌های انجمن به مدت یک سال با تخفیف‌ ویژه فراهم می‌شود.

دکتر خراسانچی افزود: برای برگزاری کنگره امسال، فراخوانی را منتشر کردیم و ۶۰ کتابدار به شکل داوطلبانه برای همکاری با کمیته اجرایی کنگره اعلام آمادگی کردند. در نهایت ۳۰ نفر از این افراد انتخاب شدند که علاوه بر همکاری در برنامه‌های برگزارشده، در ایام برگزاری ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات نیز در کنار ما حضور خواهند داشت.

وی تأکید کرد: تقویت و تغییر وب‌سایت انجمن کتابداری و اطلاع‌­رسانی ایران از دیگر اقداماتی بود که در این مدت انجام شد. برنامه‌های پنج دوره قبلی کنگره متخصصان علوم اطلاعات، ویدئوها و پادکست‌های تهیه‌شده، همچنین پنل‌هایی که قرار است در کنگره امسال برگزار شوند، در سایت انجمن بارگذاری شده و در مراسم اختتامیه کنگره، از سایت جدید انجمن رونمایی خواهد شد.

دبیر اجرایی و دبیر کمیته راهبری ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات گفت: از حمایت و همراهی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، نهاد کتابخانه‌های عمومی، سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، ایرانداک، آستان قدس رضوی، انجمن‌های مختلف از جمله انجمن ترویج علم ایران در برگزاری کنگره متخصصان علوم اطلاعات، تشکر و قدردانی می‌کنم.

جایزه ملی نوش‌آفرین انصاری 

دکتر محمد زره ساز، دبیر جوایز ملی انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران در خصوص پنجمین دوره جوایز ملی انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران گفت: جایزه دکتر پوری سلطانی در حوزه کاربردی و سازماندهی دانش، جایزه دکتر عباس حُرّی در حوزه نظری علوم اطلاعات، جایزه دکتر نوراله مرادی در حوزه آرشیو به برگزیدگان اعطا خواهد شد. امسال جایزه دیگری با عنوان جایزه ملی نوش‌آفرین انصاری با عنوان "کتابدار اجتماعی سال" نیز اعطا می‌شود.

دبیر جوایز ملی انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران گفت: در بخش جایزه ملی پوری سلطانی ۱۸ اثر دریافت شد که پس از داوری، ۱۱ اثر به مرحله دوم راه پیدا کرد. در بخش جایزه ملی دکتر عباس حُرّی از ۳۵ اثر دریافت شده، ۸ اثر به مرحله دوم راه یافتند. در بخش جایزه ملی دکتر نوراله مرادی نیز ۴ اثر دریافت شد. داوری نخستین جایزه ملی نوش‌آفرین انصاری کمی متفاوت از جوایز دیگر بود و ۱۰ نامزد این بخش مورد بررسی قرار گرفتند که ۵ نفر به مرحله دوم راه یافته و در نهایت یک نفر به عنوان "کتابدار سال اجتماعی" انتخاب شد. چند شرکت نرم‌افزاری، اسپانسر جوایز این بخش هستند و همزمان با مراسم اختتامیه ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات، از برندگان تقدیر خواهد شد.

گزارش: مریم عباسی