نادرزاده به درد ایران مبتلا بود

به گزارش لیزنا، در ابتدای برنامه داریوش شایگان فیلسوف و اندیشمند معاصر ایرانی، نادر زاده را دوستی نامید که با غیاب ناگهانیش گویی پارهای از وجودش را کنده باشد؛ دوستی که در روزهای همراهی شاهد تمام مراحل جوانی، تحصیلات، تکامل و ترقی وی بوده است؛ جبران این فقدان وی نه آسان است و نه حتی ممکن و صحبت درباره وی بسیار دشوار است.

شایگان در مورد نادرزاده گفت: او علاوه بر ترجمه های بینظیرش از فرانسه به فارسی، تسلط بی همتایی بر این دو زبان داشت، چنان با عمق کلمات عجین بود که هرگاه در معنای کلمه در میماندی به کمک میشتافت و رمز آن را می گشود به گونه ای که از روی شوخی به او میگفتم که یک لغتنامه متحرک است.

او ادامه داد: نادرزاد از نوجوانی عاشق ادبیات و زبان بود، به ایران باستان عشق خاصی می ورزید و می توانست به سهولت ایرانشناسی حاذق شود ولی تحصیلات نادرزاد در حوزه ادبیات و فلسفه در ژنو او را به مسیر دیگری سوق داد با این حال اعتقاد به ایران به خصوص ایران باستان خدشه ای در ذهنش ندید و باقی ماند.

به اعتقاد وی فروتنی و بیزاری از هرگونه خودنمایی را از فضایل اخلاقی بزرگ نادرزاد بود. او الگوی نادری از حجب حضور و غمض عین بود.

وی در ادامه سخنرانی خود، پیغامی از سعیده پاکروان همسر سابق و مادر دو فرزند بزرگ نادرزاد را خواند.

سپس ژاله آموزگار، پژوهشگر ایرانی فرهنگ و زبان های باستانی در سخنان کوتاهی گفت: بزرگ نادرزاد دوست نزدیک و صمیمی احمد تفضلی بود و من از این طریق با او آشنا شدم و هرازگاهی در محافل دوستان مشترک او را می دیدم. نادرزاد مصاحبت شیرینی داشت و چنان رفتار بی تکلفانه که انسان احساس می کرد سالیان سال است او را می شناسد.

او بزرگ نادرزاد را نماد روشنفکری تحصیلکرده توصیف کرد و گفت: او هرگز اطلاعات عمیقش در فلسفه و تبحرش در زبان فرانسه و ترجمه را به رخ نکشید، بی ادعا زندگی کرد و به نظرم با همین بی ادعایی بزرگ ماند.

آموزگار همچنین در ادامه به ارائه توضیحاتی از آثار بزرگ نادرزاد پرداخت و گفت: بدون اغراق گاهی در برخی ترجمه های تخصصی جدید وقتی جملاتی به نظرم پیچیده و نامفهوم می آید سعی می کنم آن را در ذهنم به زبان اصلی برگردانم تا منظور نویسنده را در یابم اما وقتی کتاب «آیین میترا» از نادرزاد را می خوانید اصلا دستاندازی را احساس نمی کنید.

جواد طباطبایی فیلسوف و پژوهشگر ایرانی فلسفه، تاریخ و سیاست نیز در این برنامه آشنایی با بزرگ نادرزاد را مربوط به زمان فارغ التحصیلی خود از دانشکده حقوق سال 1347 و مواجهه با نخستین کتاب ترجمه شده او عنوان کرد.

به گفته او زبان فارسی بخش مهمی از حس ملی بزرگ نادرزاد بود. ایران دوستی جهانگیر (بزرگ نادرزاد) بسیار استثنایی بود و از عمیقترین افرادی بود که حس می کرد به مسائل ایران توجه دارد.

گفتنی است، نادرزاد در رشته فلسفه از دانشگاه ژنو لیسانس گرفت و دکتری خود را در همان رشته در دانشگاه سوربن گذراند. آثار ارجمندی از متون فلسفی را به زبان فارسی ترجمه کرده است و مقالات ایشان در مجله کلک و سپس بخارا منتشر میشد. تسلط وی به زبان فرانسه و علاقه زیاد نادرزاد به ادبیات فارسی به خصوص متون کلاسیک (نثر و شعر) ترجمه‎های ایشان را خواندنی و دلپذیر ساخته بود.

از جمله کتاب های بزرگ نادرزاد می توان به «حکمت یونان از شارل ورنر»، رساله ایی درباب «انسان از ارنست کاسیرر»، «توکویل از ژاک گنن –هوتر»، «تأملی درمبانی دموکراسی از الن دو بنوا»، «قدرت سیاسی از لاپیر»، « آیین میترا از ورما رزن» و غیره اشاره کرد.