داخلی
»گفتگو
در اتریش سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی در خور توجه است
به گزارش لیزنا، دکتر جعفر مهراد استاد دانشگاه شیراز و موسس ISCگفت :تحقیق و توسعه یکی از زیرساخت های مهم جوامعی است که در آن رشد و پیشرفت ارتباط مستقیمی با سیاستگذاری های علمی ثروت آفرین دارد. اتریش نمونه موفقی از این کشورها است. پژوهش های علمی در اتریش مانند بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان منسجم و نظام مند است. در اتریش سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی در خور توجه است. با ارزشی بیش از ٣٪، اتریش در کنار کشورهایی مانند فنلاند، سوید، بلژیک، آلمان و دانمارک جزو معدود کشورهایی است که اکنون سهم خود را بیشتر از ارزشی که اتحادیه اروپا برای تحقیق و توسعه تعیین کرده است هزینه می کند.
وی گفت: بر اساس گزارش پژوهش و فناوری در سال ٢٠٢٠، اتریش در حوزه هایی مانند هوش مصنوعی, تحقیقات کوانتومی، رایانش با عملکرد بالا و نیز در موضوعاتی مانند اقتصاد دورانی، و پایداری (انسانی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی) و انرژی های پاک تجدید پذیر موفقیت های چشمگیری را بدست آورده است.
موسس ISCافزود: اتریش در قلمرو تحقیق و توسعه در سال جاری رقمی برابر با ١۴/١۵ میلیارد یورو را که ٩/٣٪ بیشتر از سال ٢٠٢١ است، اختصاص داده است. در این سال، نرخ پژوهش یعنی سهم تولید ناخالص داخلی برای تحقیق و توسعه ٣/٢۶٪ تعیین شده است. بدین ترتیب، اتریش اکنون پا را از ارزش تعیین شده توسط اتحادیه اروپا که میزان آن ٣٪ است فراتر گذاشته است. طبق سند
Statistics Austria's R&D Survey اتریش در سال ٢٠١٩ میلادی ١٢/٩ میلیارد یورو در بخش تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری کرده است. از این رو، در مقایسه با سال ٢٠١٧، هزینه کرد تحقیق و توسعه در حدود ١/١۵١ میلیارد یورو (یا ١٠/٢٪) افزایش نشان می دهد. این افزایش، در همان بازه زمانی، عمدتا از رشد اسمی تولید ناخالص داخلی (٧/۶٪) پیش افتاده است. سهم شرکت های تجاری در هزینه کرد تحقیق و توسعه ٧٠/٣٪ و بخش آموزش عالی ٢١/٨٪ گزارش شده است.
تحقیق و توسعه در جهان
دکتر جعفر مهراد گفت: معمول ترین شاخص پراستفاده برای اندازه‌گیری سرمایه گذاری کشور ها در تحقیق و توسعه تولید ناخالص داخلی است. یونسکو در سال ٢٠٢٠، هزینه کرد جهانی در تحقیق و توسعه را ٢/۴ تریلیون دلار گزارش کرده است. این میزان، نسبت به سال گذشته افزایشی برابر با ۶۴ میلیارد دلار (یا ٢/٧٪) را نشان می دهد. طبق این گزارش هزینه کرد و شدت تحقیق و توسعه دو شاخص مهم مورد استفاده در مانیتورینگ منابعی است که به علوم و فناوری تخصیص داده می شود.
استاد دانشگاه شیراز ادامه داد: در بین کشورهای منطقه سهم اعتبارات تحقیق و توسعه در هندوستان ١/٣٪، و در میان کشورهای اسلامی بیشترین میزان از آن مالزی ١/٣٪ و ترکیه ١/١٪ است. عملکرد این شاخص در جمهوری اسلامی ایران چندان مشخص نیست. بنا به گزارش روزنامه فرهیختگان که به لایحه بودجه سال ١۴٠١ استناد کرده است اعتبارات تحقیق و توسعه دولتی را ٠.۴٢٪ اعلام کرده است. این در حالی است که قرار است سهم پژوهش در ایران تا سال ١۴٠۴ به ۴٪ از تولید ناخالص داخلی برسد که در عمل فاصله زیادی وجود دارد و بعید است که در شرایط کنونی چنین رقمی محقق شود.
وی افزود: در سال ٢٠٢٠، سهم هزینه کرد جهانی تحقیق و توسعه به تفکیک مناطق به این شرح است: آمریکای شمالی ٢۶/٨٪، آمریکای جنوبی ٢/٣٪، اروپا ٢١/٣٪، آفریقا ٠.٩٪، خاورمیانه ٢/۵٪، روسیه ٢/٨٪ و آسیا ۴٣/۵٪
در این میان، شش کشور آمریکا، چین، ژاپن، آلمان، هندوستان و کره جنوبی مسولیت تقریباً ٧٠٪ از کل سرمایه گذاری های جهانی در تحقیق و توسعه را برعهده داشته اند. در سال ٢٠١٩، آمریکا و چین تقریبا در نیمی از تحقیق و توسعه جهانی سرمایه گذاری کرده اند. دولت آمریکا با اعتبار ۶۱۲/۷۱۴ میلیارد دلار در تامین هزینه های تحقیق و توسعه به تنهایی بیش از تمام کشورهای جهان به استثنای چین و ژاپن در پژوهش های علمی سرمایه گذاری کرده است.
وی گفت: سرمایه گذاری تحقیق و توسعه در آمریکا و چین تقریبا نزدیک به هم است. با این حال، سهم چین در مقیاس پذیری عمودی اندک است. دلیل مهم آن نرخ پایین پژوهشگران نسبت به جمعیت زیاد این کشور است. چین، در واقع، مهندسین بیشتری را نسبت به کل تعداد مهندسین در آمریکا تربیت می کند. نرخ تحقیق و توسعه در چین به عنوان درصدی از تولید ناخالص داخلی نیز نسبت به آمریکا کمتر است. برنامه جاری پنج‌ساله چین افزایش سهم پژوهش های علمی از تولید ناخالص داخلی را هدف گذاری کرده است.
دکتر مهراد افزود: پیش بینی های سال ٢٠٢٢ حاکی از آن است که آمریکا از نظر هزینه های تحقیق و توسعه با صرف ۶٧٩ میلیارد دلار پیشتاز تمام کشورهای جهان در عرصه های تحقیق و توسعه است. بعد از آن، انتظار می رود جمهوری خلق چین بالغ بر ۵۵١/١ میلیارد دلار در زمینه های تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری کند.
وی گفت: کشورهای جهان سوم شامل آمریکای جنوبی و آفریقا در حیطه تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری کمتری بعمل می آورند، نتیجه آن که رشد اقتصادی در این مناطق به کندی صورت می گیرد. سرمایه گذاری های آمریکای جنوبی و آفریقا در پژوهش های علمی کمتر از ۵٪ است، در حالیکه بیش از ٢٠٪ جمعیت جهان در این دو قاره زندگی می کنند.
نرخ تحقیق و توسعه در کشورهای منطقه و جمهوری اسلامی ایران
وی درباره نرخ تحقیق و توسعه در کشورهای منطقه و جمهوری اسلامی ایران گفت: در بین کشورهای منطقه سهم اعتبارات تحقیق و توسعه در هندوستان ١/٣٪، و در میان کشورهای اسلامی بیشترین میزان از آن مالزی ١/٣٪ و ترکیه ١/١٪ است. عملکرد این شاخص در جمهوری اسلامی ایران چندان مشخص نیست. بنا به گزارش روزنامه فرهیختگان که به لایحه بودجه سال ١۴٠١ استناد کرده است اعتبارات تحقیق و توسعه دولتی را ٠.۴٢٪ اعلام کرده است. این در حالی است که قرار است سهم پژوهش در ایران تا سال ١۴٠۴ به ۴٪ از تولید ناخالص داخلی برسد که در عمل فاصله زیادی وجود دارد و بعید است که در شرایط کنونی چنین رقمی محقق شود.میزان آن از مالزی ۱/۲۳%، امارات متحده عربی ۱/۲۸% و ترکیه ۱/۱% است.
وی افزود: اعتبارات پژوهشی در منطقه خاورمیانه، به استثنای امارات متحده عربی و ترکیه، مانند اعتباراتی که برای تحقیقات علمی در جمهوری اسلامی ایران اختصاص داده می شود رضایت بخش نیست. سهم پژوهش در عربستان سعودی از تولید ناخالص داخلی ٠.٨٢٪، در اردن ٠.٧١٪، و در قطر ٠.۵١٪ و در سایر کشورها بسیار ناچیز است.
خبرنگار: مهسا فردحسینی
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.