مقایسه و تفاوت‌های دو درس فلسفه مدیریت اطلاعات و مبانی مدیریت اطلاعات

دکتر جعفر مهراد استاد پیشکسوت دانشگاه شیراز در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار لیزنا درباره دو درس « فلسفه مدیریت اطلاعات» و « مبانی مدیریت اطلاعات و دانش شناسی» گفت: در برنامه تجدید نظر شده گرایش مدیریت اطلاعات در مقطع کارشناسی ارشد، درس « مبانی مدیریت اطلاعات» جای خود را به درس « فلسفه مدیریت اطلاعات» داده است. برای این جابجایی از منظر محور اسلامی سازی و از منظر محور بومی سازی به قدر کافی توضیح داده شده است ( خبرگزاری لیزنا، بازنگری برنامه درسی گرایش مدیریت اطلاعات در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه علامه، دوشنبه ٩ بهمن ١۴٠٢).

وی ادامه داد: در بازنگری این گرایش، همکاران من برای این جابجایی حتما استدلال کرده و با اعتماد به نفس و قاطعیت چنین تصمیمی را اتخاذ کرده اند. 

دکتر مهراد ضمن قدردانی از این بازنگری گفت:  بین این دو درس تفاوت های آشکاری وجود دارد که مایلم از لحاظ محتوا آن ها را بررسی کرده و اهمیت هر کدام را به طور جداگانه در همان سطح مقایسه و بعد برای روشن شدن بیشتر، نتیجه گیری آگاهانه بعمل آورم.

استاد پیشکسوت دانشگاه شیراز بیان کرد: نخست ببینیم « مدیریت اطلاعات» چیست؟  وی گفت:  مدیریت اطلاعات عنوانی است عام و چندوجهی که شامل اصول، شیوه ها و فرآیندهای دخیل در مدیریت، سازماندهی و استفاده موثر از منابع اطلاعاتی است. در قلمرو « مدیریت اطلاعات» دو مفهوم متمایز و در عین حال بهم پیوسته وجود دارد: فلسفه مدیریت اطلاعات و مبانی مدیریت اطلاعات.

موسس ISC افزود: اهمیت درس « فلسفه مدیریت اطلاعات» و « مبانی مدیریت اطلاعات» به حوزه‌های تمرکز برنامه دانشگاهی و اهداف خاصی بستگی دارد که این دو درس آن را دنبال می کنند. هر دو درس، بینش ها و دیدگاه های ارزشمندی را ارائه می دهند که به درک کامل شیوه های مدیریت اطلاعات کمک می کند. با این حال، ربط هر یک از درس ها ممکن است براساس برنامه درسی و علایق دانشجویان متفاوت باشد.

دکتر مهراد تصریح کرد: به نظرم، برای درک مفاهیم گسترده تر شیوه های مدیریت اطلاعات در کتابخانه ها و مراکز اطلاعات علمی، درس « فلسفه مدیریت اطلاعات» یک چارچوب استراتژیک و زیربنایی مفهومی در اختیار دانشجویان این درس قرار می دهد. علاوه براین، دانشجویانی که به نقش های رهبری مدیریت اطلاعات و برنامه ریزی استراتژیک علاقه مند باشند، این درس را مفید خواهند یافت. همینطور، این درس می تواند دانشجویان را با مهارت های تفکر انتقادی، چارچوب های تصمیم گیری و دیدگاه های اخلاقی مورد نیاز برای کار در محیط های اطلاعاتی مانند کتابخانه ها و مراکز اطلاعات علمی آشنا کند. 

وی ادامه داد: از طرف دیگر، درس « مبانی مدیریت اطلاعات» به دانشجویان درک جامعی از مبانی نظری، روش شناسی ها و جنبه های فنی شیوه های مدیریت اطلاعات ارائه می دهد. در این درس، دانشجویان با مفاهیمی مانند نظام های اطلاعاتی، فراداده، رده‌بندی، بازیابی اطلاعات و معماری اطلاعات آشنا می شوند. به اعتقادم، این درس برای دانشجویان علاقه مند به نقش های فنی مانند معماران اطلاعات، مدیران پایگاه داده، تحلیل گران سیستم و متخصصان فناوری اطلاعات که به یقین از پایه درس « مبانی مدیریت اطلاعات» به طور قابل توجهی بهره مند خواهند شد، بسیار مفید است. مهارت ها، ابزار ها و تکنیک های عملی مورد نیاز برای طراحی، پیاده سازی مدیریت موثر سیستم ها و فناوری های اطلاعاتی را می توان در این درس آموخت.

وی تصریح کرد: نهایت آن که اهمیت هر یک از این دو درس، به طوری که گفتم، به اهداف شغلی خاص و علایق تحصیلی دانشجویان بستگی دارد. برخی از برنامه های کارشناسی ارشد را که در دانشگاه های غرب مطالعه می کنم، آشکارا می بینم که این دانشگاه ها ترکیبی از هر دو را ارایه می دهند تا دانشجویان با درک جامعی از اصول و شیوه های مدیریت اطلاعات آشنا شوند. بعلاوه، انتخاب هر یک از این دو درس توسط دانشجو ( به فرض ارایه هر دو )، بستگی بیشتری به علایق فردی و انتخاب مسیر های شغلی دارد که می توانند با نقاط قوت، اولویت ها و اهداف بلند مدت آن ها در زمینه مدیریت اطلاعات آشنا شوند.